„Amen, HARRI“ (Jer. 11.5)

Áhugavert, tá ið tú lesur í Skriftini, hvussu summi orð ella summir setningar blíva við at mala í høvdinum. Hetta hendi hjá mær nú ein dagin. Tað vóru orðini: „Amen, HARRI!“ í Jeremiasi 11.5. Tað var Jeremias profetur, sum segði tey. 

Orðini vóru aftursvar hansara til orð Harrans um komandi dóm, um fólkið í Juda ikki helt sáttmála Hansara. Hann svaraði soleiðis, ikki tí, at hann var so spentur upp á dóm og revsing, men tí hann var ein maður, sum tók tað, sum Harrin segði, í ramasta álvara. Hann segði: „Amen, HARRI!“ tí hann visti, at Harrin veit altíð best.

Tað er nakað dámligt við Jeremiasi. Hann segði ja, tá ið Harrin kallaði hann, hóast hann – frá einum menniskjaligum sjónarhorni – var alt ov eymur og viðkvæmur at gera tað, sum Harrin kallaði hann at gera. Hetta, at ganga og tosa um synd og dóm, var ikki Jeremias. Tú fært mestsum kensluna av, at hetta var ein maður, sum ongantíð ætlaði sær at gerast profetur. „HARRI!“ segði hann einaferð (Jer. 20.7-8): 

„Tú yvirtalaði meg, og eg læt meg yvirtala; Tú vart mær ov sterkur og fekst vald á mær – og til látur eri eg vorðin líðilangan dagin, hvør maður háðar meg. 

Tí hvørja ferð eg tali, noyðist eg at rópa; undan yvirgangi og kúgan rópi eg; ja, orð HARRANS er vorðið mær til háð og spott líðilangan dagin.“

Tað kostaði honum nógv at siga Harranum ja, men hann gjørdi tað, tí hann tók Harran í álvara.

Prædika Jeremiasar var ikki eyðkend av tí, hann sjálvur helt og meinti; ístaðin var hon gjøgnumsúrgað av tí, sum Harrin helt og meinti. Og at prædika soleiðis kostaði; tað kendist ofta einsligt. Hann var ikki – um vit so kunnu siga – sum hinir vanligu profetarnir (Jer. 5.31):

„Profetarnir“, segði hann, „profetera lygn, og prestarnir stýra eftir ráðum teirra – og fólk Mítt vil hava tað so!“ 

Nei, ikki hevur tað verið lætt.

Latið okkum hyggja eitt sindur nærri at samanhanginum, har vit finna orðini: „Amen, HARRI!“ HARRIN sigur við Jeremias (Jer. 11.3-5):

„Tú skalt siga við teir: So sigur HARRIN Gud Ísraels: Bannaður veri tann maður, sum lurtar ikki eftir orðunum í hesum sáttmála, 

sum Eg beyð fedrum tykkara at halda, tann dag Eg leiddi teir út av Egyptalandi, úr jarnovninum! – Eg segði: „Hoyrið rødd Mína og gerið hetta, í einum og øllum so sum Eg áleggi tykkum! So skulu tit vera fólk Mítt, og Eg skal vera Gud tykkara 

og halda eiðin, ið Eg svór fedrum tykkara, at Eg skuldi geva teimum land, ið flýtur í mjólk og hunangi – eins og í dag sæst!“ Eg svaraði: „Amen, HARRI!“

Jeremias visti, at Gud er heilagur, og at Hann er rættvísur, eisini tá ið Hann dømir. Og tí var tað, at hann segði: 

„Amen, HARRI!“ 

Eg kundi gitt mær – og nú lati eg hugflogið fara við mær – at hetta var ikki eitt hugaligt og harðmælt „amen!“ líkt teimum, tú hoyrir á møtum ymsastaðni í stóru verð. Nei, kanska var tað eitt „amen!“ ið valla hoyrdist, teskað í djúpari sorg. Sagt av einum sundurknústum manni, sum visti, at fólkið, hann var so góður við, hevði uppiborið dómin, sum Harrin lýsti yvir tey.

Okkum tørvar fólk sum Jeremias, fólk, sum eru so eym av lyndi, at tað pínir tey at tosa um synd og dóm, men kortini gera tey tað. Tey tora at gera tað, tí tað, sum er teimum týdningarmiklast, er ikki, hvat fólki dámar, men tað, sum Gud hevur at siga.

Minnast tit, tá ið Harrin spurdi lærisveinarnar, hvønn fólk søgdu Hann vera (Matt. 16.13-14)? Vísti seg, at summi hildu Hann vera Jeremias profet. Tey sóu viðkvæma lyndi Jeremiasar aftur í Jesusi. Hesin, sum tók synd í fólki og ikki smæddist at gráta um tey, samstundis sum Hann heldur ikki smæddist at tala at og prædika dóm. Hann minti tey um Jeremias.

———————-

Og so gera vit tað eitt sindur persónligari. Høvdu tey blandað okkum við Jesus ella møguliga Jeremias? Uha! ­- Og tó, at vera vitni Harrans krevur eitt lyndi og dirvi líkt tí hjá Jeremiasi. So líkt, at fólk hava lyndi at blanda okkum við Jesus.

Kanska vit kunna enda við einum: „Amen, HARRI!“ Tað er í lagi bara at teska tað. Kanska betri.