At vera fangi Krists Jesu fyri onnur
TROFIMUS Á VEG TIL JERÚSALEM
„Í fylgi við honum til Asia vóru Sopater, sonur Pyrrus, úr Berøa, av Tessalonikamonnum Aristarkus og Sekundus, Gajus úr Derbe og Timoteus, og Týkikus og Trofimus úr Asia.“ Ápostlasøgan 20.4
Vit hava longu nevnt hesar sjey í Ápostlasøguni 20.4 nakrar ferðir. Vit hava vitjað Timoteus, Aristarkus og Týkikus. Hesa ferð vitja vit Trofimus. Eitt, sum ger søguna um Trofimus so ríka, er, at hann var har báðar ferðir, tá ið Paulus var handtikin og førdur til Róm.
Her er nógv at læra, tí hendingarnar báðar lýsa, bæði hvat sonn vinabond megna, og hvat tey ikki megna.
HVAT VINABOND MEGNA
Trofimus í Jerúsalem
„… og teir østu upp alt fólkið, løgdu hond á hann og róptu: „Tit menn av Ísrael! Komið til hjálpar! Hetta er maðurin, ið allastaðni lærir øll ímóti fólkinum og lógini og hesum staði! Og so er hann eisini komin við Grikkum inn í templið og hevur vanhalgað hetta heilaga stað!“ – Teir høvdu frammanundan sæð Trofimus úr Efesus fylgjast við honum í býnum, og nú hildu teir, at Paulus var komin inn í templið við honum.“ Ápostlasøgan 21.27-29
Paulus varð tikin fangi, tí jødarnir hildu, at Trofimus var saman við honum í templinum – ella rættari tempulforgarðinum. Teir fóru skeivir, men tað gjørdi alt tað sama. Øsingin var so stór, at Paulus hevði verið dripin, hevði rómverski herovastin ikki lagt uppí. Tað hevði ikki verið lukkuligt, hevði Trofimus verið har. Uttan fyri templið stóð skrivað, so øll skuldu vita tað:
„Eingin fremmandur skal koma inn um girðingina, sum er rundan um halgidómin. Tann, sum verður tikin, fer bara at kunna geva sær sjálvum skyldina fyri eftirfylgjandi deyða sín.“
Grípandi er at hugsa sær, at Paulus visti, áðrenn hann tók Trofimus og hinar við sær til Jerúsalem, at tað kundi føra til misskiljingar. Hann visti, at tað kundi skapa øsing. Kortini gjørdi Paulus tað, og tað kom at kosta honum dýrt. Hann gjørdi tað, tí hann sá stóra týdningin av tænastu síni millum heidningarnar. Ringt at skilja hjá tí, sum ikki tekur tænastuna í fullum álvara.
Í ljósinum av tí, sum hendi í Jerúsalem, er tað áhugavert, at Paulus – í Efesusbrævinum – kallar seg „fangi Krists Jesu fyri tykkum, tit heidningar“. Trofimus var úr Efesus. Kanska hevði hann júst Trofimus í huga, tá ið hann skrivaði hetta. Tú kanst síggja Trofimus fyri tær, tá ið hann hoyrdi hetta lisið, at hann hugsaði: „Hatta er satt, hann er fangi Krists Jesu fyri meg, heidningin Trofimus.“ Sanniliga vinaband, sum munar.
HVAT VINABOND IKKI MEGNA
Trofimus í Milet
„… Trofimus læt eg sjúkan eftir í Milet.“ Seinna Timoteusbræv 4.20
Vit lesa tvær ferðir, at Paulus sat fangi í Róm. Fyrru ferðina varð hann handtikin í Jerúsalem. Tað er hendingin, sum vit júst hava umrøtt. Hon endaði við, at Paulus varð førdur til Róm sum fangi og kom at sita fangi har í okkurt um tvey ár. Seinnu ferðina bleiv hann ongantíð leyslatin, men var ístaðin hálshøgdur. Seinna Timoteusbræv var skrivað undir seinnu fongslingini.
Hildið verður, at seinnu ferðina varð Paulus handtikin onkustaðni nær Milet, og at Trofimus var saman við honum, tá ið tað hendi. Hann vildi møguliga fegin koma við til Róm, men kundi ikki, tí hann var vorðin sjúkur og mátti tískil verða eftir í Milet. Tú kanst ímynda tær kenslurnar, sum bardust í brósti Trofimusar, tá ið teir fóru avstað við Paulusi, og hann var eftir sjúkur. Okkum kunnigt sóust hann og Paulus ongantíð aftur.
Og soleiðis endar tað viðhvørt. Sterka vinaband teirra kundi ikki fyribyrgja, at Paulus varð handtikin, og Trofimus gjørdist sjúkur og mátti verða eftir í Milet.
OG SO TIL OKKARA
At vera ein sannur vinur er bæði at skilja, hvat vinabond kunnu og ikki kunnu. Tað er sum Paulus – ikki at smæðast við vinir sum Trofimus, eisini tá ið tað kann skapa okkum trupulleikar. Og tað er sum Paulus og Trofimus at líta Harranum vinir okkara í hendur, tá ið teir eins og bæði Paulus og Trofimus hava tørv á okkum, men vit einki fáa gjørt, tí leinkjur og svíkjandi heilsa gera tað okkum ómøguligt.