Føbe, systir okkara – hon hevur verið mongum stuðul

„Eg biði tykkum um at taka tykkum av Føbe, systur okkara, sum tænir samkomuni í Kenkrea. Takið tá ímóti henni í Harranum, sum hinum heiløgu sømir, og verið henni til hjálpar í øllum, sum henni tørvar hjálp tykkara í! Tí hon hevur eisini verið mongum stuðul, ja, mær sjálvum.“ Rómbrævið 16.1-2

Føbe og bakstøðið

Føbe kom úr Kenkrea – ein havnarbýur nær Korint. Paulus skrivaði Rómbrævið í Korint, og tí er møguligt, at Føbe hevði Rómbrævið við sær, tá ið hon fór til Róm, ella í hvussu so er, var í ferðalagi við teimum, sum bóru tað.

Paulus kallar hana systir okkara. Vit vita ikki, nær hon kom til trúgv, møguliga hevur tað verið, meðan Paulus virkaði í Korint.

Síðan skrivar Paulus, at Føbe tænti samkomuni í Kenkrea. Vit vita sjálvandi ikki júst, hvat hetta innibar, men hon hevur ivaleyst verið ein sera týdningarmikil persónur har í samkomuni.

Paulus heldur fram, at hon hevði verið mongum stuðul, ja, eisini sær sjálvum. Á frummálinum hevði orðið, sum er umsett stuðul, ein sera breiðan týdning. Í griksku umsetingini av Gamla Testamenti – umsett eini 200 ár fyri Krist – er tað í nøkrum versum í Krønikubókunum nýtt um teir, sum høvdu fingið vald (1. Krøn. 27.31; 29.6; 2. Krøn. 8.10). Júst tann týdningurin tykist tó ikki hava ligið í orðinum, tá ið Nýggja Testamentið varð skrivað. Orðið varð nýtt um rík fólk, sum nýttu ríkidømi og myndugleika sín at hjálpa øðrum. At Paulus skrivar hetta um Føbe, kann merkja, at hon hevur stuðlað bæði honum og øðrum fíggjarliga, veitt teimum innivist og eisini umboðað tey mótvegis myndugleikunum. Harumframt merkir orðið sjálvandi eisini, at hon hevur verið teimum andaligur vegleiðari og stuðul. Arbeiðið í Korint var mangan torført. Tað hevur verið kærkomið at havt fólk sum Føbe at halla sær at. Paulus skrivaði til teirra í Korint:

„Táið eg tá kom til tykkara, brøður, kom eg ikki sum meistari í talu ella vísdómi, táið eg kunngjørdi tykkum vitnisburð Guds. Tí eg setti mær fyri, einki at vita millum tykkara uttan Jesus Kristus, og Hann krossfestan. Og eg var hjá tykkum í veikleika, ótta og miklari bivan.“ Fyrra Korintbræv 2.1-3

Vit vita ikki, um Føbe var komin til trúgv, tá ið Paulus kom hagar, men eftir at hon var komin til trúgv, gjørdist hon Paulusi og teimum, ið við honum vóru, ein hollur stuðul og fleiri øðrum eisini. Gott at hava slík fólk at halla sær at.

Føbe og tey í Róm

Í brotinum, vit byrjaðu við, skrivar Paulus:

„Eg biði tykkum um at taka tykkum av Føbe …“ Rómbrævið 16.1

Áhugavert er, at orðafellið „eg biði tykkum um at taka tykkum av“ er umsett at geva viðmæli í Seinna Korintbrævi 3.1.

Í nýggju umsetingini hjá Føroyska Bíbliufelagnum er brotið um Føbe umsett:

„Eg gevi Føbe, … mítt besta viðmæli.“ Rómbrævið 16.1

Hugsið tykkum støðuna. Hesi megnar kvinnuni, sum hevði verið so mongum stuðul, ja, eisini Paulusi sjálvum, tørvaði hjálp, nú hon var komin til Róm. Vit kundu hildið, at slíkum sum Føbe tørvaði ongantíð hjálp; men so er ikki. Føbe tørvaði, at samkoman tók ímóti henni, tók hana til sín og hjálpti henni í øllum, sum hon hevði tørv á.

Hetta minnir okkum á tað, sum Paulus skrivar í Rómbrævinum 15.7:

„Takið tí hvør ímóti øðrum, eins og eisini Kristus tók ímóti okkum, Gudi til dýrd!“

At tey skuldu vera henni til hjálpar í øllum, sum henni tørvaði, lýsir týdningin av, at tey gjørdu sítt ítasta at hjálpa henni. Vit vita øll, at hálvhjartað hjálp er ofta verri enn eingin hjálp.

Vit vita ikki, júst hvørji ørindi hennara vóru í Róm. Orðingin kundi bent á, at henni tørvaði løgfrøðiliga hjálp. Kvinnan, sum hevði verið so mongum stuðul, var nú komin í ein fremmandan bý, og henni tørvaði hjálp. Paulus biður samkomuna vísa, hvør dugur er í henni, og veita Føbe tað, sum henni tørvar.

Leggið eisini til merkis. Paulus skrivar, at tey skulu taka ímóti henni í Harranum, sum hinum heiløgu sømir. Paulusi dámdi væl at nýta orðingina í Harranum ella í Kristusi. Hann ger tað ikki færri enn átta ferðir í kapitlinum, har hann umtalar Føbe (Róm. 16.3, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13). At tað er gjørt í Harranum, merkir, at tað er gjørt knýtt at Harranum. Sambandið við Harran eigur at eyðkenna alt, vit gera.

Paulus skrivar eisini, at móttøkan og hjálpin skal vera slík, sum heiløgum sømir. Tað er so skjótt at gloyma, hvussu ósømiligt tað er hjá fólki, sum kallar seg trúgvandi, ikki at vera øðrum til hjálp.

Og so til okkara

Tað er av alstórum týdningi, at vit virða og minnast tey, sum hava verið okkum stuðul á leiðini, serliga tá ið tey koma í støður, har teimum tørvar hjálp.

Syrgiligt, tá ið vit ikki eru fús at hjálpa og taka um endan. Tað sømir okkum ikki og avspeglar ikki, at vit hoyra Harranum til.