Ein religiøsur gud?

Tilbiði eg ein religiøsan Gud? Hvat merkir tað?

Vit síggja fráfall allastaðni rundan um okkum. Okkurt sjónligari enn annað. Men vit kunnu eisini spyrja, um hetta er fráfall hjá einum, sum veruliga hevur „smakkað og sæð, at Harrin er góður“ (Sálm. 34,9), ella hevur eingin andalig umvending verið?

Frá tí vit eru smábørn, byrja vit at gera okkum eina mynd av, hvør Gud er. Hetta gera vit út frá tí, sum vit uppliva í lívinum – hvussu okkara foreldur og onnur eru móti okkum o.s.fr.

Søgur um Gud verða sagdar okkum. Vit koma í sunnudagskúla, á møti, til stevnur, á bíbliuskúlar. Og sjónarringurin um Gud breiðkast meir og meir. Vit fortelja hvør øðrum, hvussu Gud er. Serliga í kreppustøðum vilja vit hjálpa og geva hvør øðrum bíbliuørindi sum eina troyst.

Vit uppbyggja trúnna hjá hvør øðrum við at leggja áherðslu á kend ørindi ella brot úr Bíbliuni. Soleiðis eru vit lærd og geva lærdómin víðari til børn okkara.

Vit læra um ein Gud, sum ALTÍÐ ansar eftir okkum, so einki ringt kann henda! Men ymiskt ringt hendir! Vit læra um ein Gud, sum gevur okkum tað, sum vit hava tørv á; men í fátøkum londum svølta tey kristnu. Vit læra um ein Gud, sum opnar dyr og javnar okkum gøtuna, men eitt ótal av kristnum verða forfylgd, sita í fangahúsi, verða pínd og dripin. Hvussu samsvarar alt hetta? Hvussu lofta vit hesum, tá ið ein kristin flytur seg frá barnalærdóminum inn í vaksnu trúarspurningarnar?

Eg eri ofta í trúarkreppu. Fái ikki alt at hanga saman. Eg havi nøkur val: Eg kann varðveita mína barnatrúgv, ikki lata trúnna órógva aðrar tankar, ella lata aðrar tankar órógva trúnna. Men eri eg tá sonn? Er trúgvin tá ein sameindur partur av mær, har eg bæði eri kristin og menniskja? 

Eg kann eisini venda trúnni bakið, tí hon hóskar als ikki inn í nýggju vaksandi heimsmyndina, sum búnast í mær.

Ella ein triði møguleiki: Eg víðki andaliga og bíbilska sjónarringin, so eg vaksi andaliga í samsvari við vitið. Trúgvi, at hesin triði møguleikin er loysnin. At tora at seta Gudi spurningar. Hann verður ikki tikin av bóli av okkara tankum. Ei heldur verður Hann vónbrotin av okkara iva. Hann hevur roynt tað fyrr. Rokni við, at Hann verður vónbrotin, tá ið vit ikki taka Hann við í okkara tanka- og kenslulív. Hann vil avgjørt opinbera meir av Sær sjálvumfyri tær. Gjøgnum Orðið, Heilaga Andan, gjøgnum onnur trúgvandi og gjøgnum ta skaptu náttúruna. Hann sigur sjálvur, at náttúran prógvar Hann (Sálm. 19,2).

Nógv venda kristnu trúnni ella samkomuni bakið. Kanska eru tey vónbrotin? Tey halda, at Gud er ikki tann, vit tosa um, ella at vit eru hyklarar, ella at vit tosa uttan at elska. Nógvar kunnu vera grundirnar.

Eg byrjaði við spurninginum: Ein religiøsur gud?

Tað er ein, sum vit sjálvi evna til út frá teim brotum vit hoyra, soleiðis sum vit hava upplivað heimin rundan umokkum, soleiðis sum onnur troysta og uppbyggja okkum, soleiðis sum vit velja at lesa úr Orðinum. Kundi hildið áfram. Gud biður okkum um ikki at telgja okkum gudar (5. Mós. 5,7-8). Men telgja vit okkum ein gud, sum er so lítil, at Hann passar í okkara egna lumma, so vit taka hann fram, táið tørvur er á tí? Og gerst Hann til endan so lítil, at ikki erneyðugt at taka Hann fram, tí vit klára okkum væl uttan Hann? Tí sannleikin er, at vit klára okkum væl uttan Hann í góðum tíðum, og kanska eisini í lívinum. Men í deyðanum? 

Eg haldi, at ofta tilbiði eg ein religiøsan gud. Eg havi gjørt mær eina mynd av Honum. Eg vænti, at Hann er á ein ávísanhátt, at Hann virkar í heiminum og í menniskjanum, soleiðis sum eg kenni til. Eg havi mínar egnu væntanir til Hansara.

Í sær sjálvum er ymiskt ikki skeivt, men tað er, tá ið vit avmarka Hann til at passa inn í okkara høvd. Hann er størri, rúmligari, meira skapandi og elskandi, enn vit megna at hugsa. Hann arbeiðir og opinberar Seg á tann hátt, Hann ætlar sær.

Gud er Gud, og Gud er spennandi – ikki ein lítil religiøsurgud, sum vit kunnu telgja og koyra í lumman til seinni nýtslu. Gud kunnu vit øll kenna og vaksa í. 

Hvør er so loysnin? Orðið saman við Heilaga Andans opinbering er loysnin. Í Jeremiasi 23,29 lesa vit:

„Er ikki orð Mítt sum eldur – sigur HARRIN – og sum hamari, ið sorar fjøll!“

Hamari, sum sorar fjøll. Fjallið kann vera okkara egnu tankabygningar. Tað, sum vit hava bygt upp kanska í bestu trúgv. Men Hansara Orð kann sora hesar skeivu tankabygningar sundur. Tann sál, sum veruliga søkir sannleikan um Hann, fer at finna Hann. Tí Hann vil ikki lata okkum faðirleys eftir (Jóh. 14,18). Hann vil vísa okkum vegin og opinbera Seg meir og meir. Hann krógvar Seg ikki, tá er tað heldur vit, sum krógva okkum. Vit, sum vilja verða í myrkrinum í tí støðu, har vit halda, at vit eru tryggast. Men tað er ein lygn, sum Satan billar okkum inn.

Gud er ljós, og einki myrkur er í Honum. Jesus segði eisini, at vit skulu koma at kenna sannleikan, og sannleikin skal seta okkum í frælsi. Eri sannførd um, at hetta merkir meir enn tað at gerast eitt Guds barn. Heilaga lívið er eitt framhaldandi lív, har vit verða sett í størri frælsi, betur vit kenna Hann.

Má Guds Orð gera okkum fræls frá einum religiøsum gudi.