Tag Archive for: Jógvan Júst Rasmussen

Eisini í morgin

Ein javnaldri hjá einum av dreingjum okkara sigur frá

Tá ið hann skuldi byrja í fyrsta flokki, vildi hann ikki í skúla. Foreldrini royndu at vissa hann um, at tað fór at verða stuttligt at ganga í skúla, og at honum fór at dáma tað. Tað trúði hann einki uppá. So kom dagurin. Foreldrini fóru við honum og bíðaðu spent at vita, hvussu tað fór at ganga. Og jú, tað gekk væl. Drongurin var bæði spentur og glaður. Besti dagurin í lívinum, segði hann. Glað vóru foreldrini og søgdu spent við hann, at ímorgin fór at verða líka stuttligt. Hann gløddi upp á tey og segði: „Í morgin? Skal eg aftur í skúla?“

Mann ikki onkur lærdómur vera í hesum? Lívið er at fara í skúla aftur og aftur og aftur.

Eg hevði bíbliutímar í eini bygd á Balabac

Tað var okkurt um ein tími at ganga hvønn vegin. Áhugin hjá teimum, sum komu, var lítil og eingin. Ikki serliga hugaligt.

Ein dagin hevði eg so púrasta ongan hug at fara, hvørki orkaði ella tímdi. Eg fór vanliga frá húsum um fimm tíðina um kvøldið og var so við hús aftur millum tíggju og ellivu tíðina. 

Tá ið klokkan var farin at líða móti fimm, segði eg við Cathy, at í kvøld fari eg ongan veg. Sigi, at eg eri troyttur og reint og slætt tími ikki at fara. Hon svaraði, at tað var ikki rætt av mær ikki at fara, eg hevði lovað, at eg skuldi koma, og tey væntaðu meg. Eg visti, at hon hevði rætt, og fór. 

Á vegnum kom eg til eitt strekki, har greinarnar hingu rættiliga lágt, og áðrenn eg visti av, hevði eg rent meg í eitt vespureiður. Tær vóru ikki blíðar, eg varð stungin bæði her og der – og glaður var eg. Nú hevði eg eina umbering fyri ikki at fara. 

Eg kom so hugagóður til hús aftur og fortaldi Cathy, hvat hent hevði. Hon segði: „Tú ert ikki ovurviðkvæmur fyri vespum. Tú skalt bara smyrja teg við …“ (nú minnist eg ikki, hvat tað var, sum eg skuldi smyrja meg við) og fara avstað aftur.“ Og eg so avstað aftur.

Nú má eg vera ærligur. Tað vóru dagar, har mótloysi fekk yvirlutan, og eg settist aftur. Men hvussu er og ikki, so havi eg lært, at skal eg gera mun, so ber ikki til at lata mótloysi ella manglandi huga fáa yvirlutan. – At gera tað er at seta náði Guds úr gildi (Gal. 2.21). At liva í náðini er at skilja tað, sum smádrongurin ikki skilti, at fara í skúla hvønn dag.

Hann gevur meir náði

Sangurin „Hann gevur meir náði“ lýsir hetta so væl:

Hann gevur meir náði, tá byrðin gerst tyngri,

er stríðið ov svárt, er hann við vára lið.

Í stórari kreppu hans miskunn er størri;

í margfaldum royndum hann gevur sín frið.

Tað er undir slíkum umstøðum, at vit veruliga kunnu uppliva, hvat tað merkir at vera sterkur í náðini (2. Tim. 2.1). At vera sterkur í náðini inniber, at vit kunnu halda á í dag, í morgin, og líka til verkið er liðugt.

Seinna Korintbræv

Í hesum brævinum lýsir Paulus – meira enn nakra aðrastaðni – hetta, at halda á í tænastuni. Eg haldi, at tað er so áhugavert, hvussu hann aftur og aftur flættar saman tænastuna og náðina:

1.11:

„… Soleiðis skal av mongum munnum ljóða ríklig tøkk fyri okkum, fyri náðina, ið okkum er víst.“

1.12:

„… ikki í holdligum vísdómi, men í náði Guds.“

4.15:

„… fyri at náðin kann breiðast út til tess fleiri og virka, at ríkliga verður takkað – Gudi til dýrd.“

6.1:

„… tað má ikki vera til einkis, tit hava tikið ímóti náði Guds.“

8.1:

„Vit kunngera tykkum, brøður, ta náði Guds, sum givin er í samkomunum í Makedonia,“

8.9:

„Tit kenna jú náði Harra okkara Jesu Krists, at Hann fyri tykkara skuld gjørdist fátækur, …“

9.8:

„Men Gud er mentur at lata alla náði lutast tykkum ríkliga, …“

9.14:

„… – fyri teirrar Guds náði skuld, sum so ovurhonds rík er yvir tykkum.“

12.9:

„… „Náði Mín er tær nóg mikið; tí kraft Mín verður fullkomin í veikleika.“ …“

13.13:

„Náði Harrans Jesu Krists, kærleiki Guds og samfelag Heilaga Andans veri við tykkum øllum!“

Tað eru ikki bara smábørn, sum billa sær inn, at skúlin er bara fyri tann eina dagin. Vit hava øll lyndi at gera tað, og okkum tørvar tí aftur og aftur at verða mint á at vera sterk í náðini – eisini tá ið tú ikki tímir, og vespurnar hava stungið teg.

Av bókahillini: Luther og Galatiabrævið

Einaferð eg var á ungdómslegu í Zarepta, kom eg fram á eina bók av Luther. Bókin var viðmerkingar hansara til Galatiabrævið. Áhugaverd bók, helt eg. Mong ár seinni – í 2000 – var eg og vitjaði bókasøluna umborð á Doulos. Skipið steðgaði nakrar dagar í Puerto Princesa á Filipsoyggjunum. Millum mongu góðu bøkurnar kom eg fram á bókina hjá Luther um Galatiabrævið. Keypti mær hana, las hana og var stórliga signaður. Tað eintakið liggur eftir á Filipsoyggjunum; men so fyri nøkrum árum síðan, gav Regin mær eitt eintak. Hann hevði keypt tað í GLO-bókhandlinum í Skotlandi. Hetta er bók, sum er verd at lesa meir enn einaferð.

Luther hevði møguliga ikki hildið so nógv um okkum í brøðrasamkomuni – hann helt, í hvussu so er, lítið av teimum, sum hann kallaði „sekteriskar endurdoyparar“. Lat tað fara. Hann helt nógv um Kristus og evangeliið, og tað er tað, sum telur. 

Amerikanski prædikumaðurin, Timothy Keller, sigur frá einum presti, sum nýliga var komin til trúgv, at tá ið hann gekk í skúla, las hann nógv av tí, sum Luther hevði skrivað. Og tað kundi hann siga við vissu, at Luther skrivaði einki um evangeliið. Keller bað hann lesa tað umaftur nú, hann var komin til trúgv. Presturin so gjørdi, og hann var stórliga bilsin av, hvussu evangeliskur Luther var. Tað hevði hann als ikki lagt til merkis tær fyrru ferðirnar, hann las tað, sum Luther hevði skrivað.

Hesi brotini eru úr bók Luthers um Galatiabrævið:

Læra okkara er grundað á hesa læruna aleina (læruna um rættvísgerðina). Vilja vit læra og leiða onnur, mugu vit gjølla geva hesari læruni gætur. Vit mugu duga væl at leggja til merkis munin á rættvísi lógarinnar og rættvísi Kristusar.

Tað er einki, sum vit kunnu gera fyri at taka burtur syndir okkara; verk okkara gera bara syndina størri. Meiri trælir verkanna stríðast og sveitta fyri at sleppa av við syndina, djúpari falla teir í vald hennara. Tað er einki uttan náðin, sum kann taka syndina burtur.

Vanrøkja vit sannleikan um rættvísgerðina, missa vit alt. Tí er tað, at vit læra hetta sama umaftur og umaftur. Vit mugu læra tað meira enn nakað annað. Tað ber ikki til at hoyra ov ofta um rættvísgerðina. Hóast vit læra um hana og skilja hana væl, so fata vit ikki læruna so væl, sum vit eiga. Eingin okkara trýr henni av fullum hjarta, holdið er ov veikt og ólýðið móti Heilaga Andanum.

Kann Djevulin ikki volda skaða við at forfylgja og oyðileggja, ger hann tað við at „rætta upp á“ tað, sum vit trúgva. 

4. Mós. 21.6-9: Tey, sum ikki vóru boði Mósesar lýðin um at hyggja á koparormin, men í staðin hugdu at staðnum, har tey vóru bitin, doyðu. 

Eg stúri fyri, at eftir at vit eru farin hiðani, fer hesin sannleikin at verða traðkaður undir fótum og skúgvaður til viks av fíggindum sannleikans. Eg sigi hetta, tí longu nú, meðan vit liva og royna, so nógv vit kunnu, at greiða frá muninum millum lógina og evangeliið, eru tað fá, sum veruliga skilja munin. Hetta er satt enntá millum teirra, sum kalla seg kristin. Tá ið skilið er so ringt nú, hvussu verður tað so, tá ið vit eru deyðir og farnir?

„Og av tí at tit eru synir, hevur Gud sent í hjørtu okkara Anda Sonar Síns, Hann, sum rópar: „Abba! Faðir!““ Galatiabrævið 4.6. Leggið til merkis, at Andin rópar ikki: „Gud! Ver mær syndara náðigur,“ men „Abba! Faðir!“

———————

Luther helt fyrilestrar um Galatiabrævið í 1519 og aftur í 1523. Galatiabrævið var tann bókin í Skriftini, sum Luther segði seg dáma best. Hann skal hava sagt: „Galatiabrævið er mítt bræv. Tað er eins, og eg eri giftur við tí. Tað er mín Katharina“ (Katharina var kona hansara). Hann skal eisini hava sagt, tá ið hann var vorðin eldri: „Hevði eg rátt, so høvdu tey bara endurprentað tær bøkurnar hjá mær, sum beinleiðis viðgera evnir úr Bíbliuni, t.d. bókina hjá mær um Galatiabrævið.“ 

Ikki religión, men evangeliið

– úr brævi hjá Hans Joensen og talu hjá J.F. Kjølbro

Grípandi er at lesa og hoyra, hvussu mong gudsbørn, sum vóru undan okkum, brendu fyri evangeliinum. Tey skiltu týdningin av tí á ein hátt, sum mong okkara ongantíð hava gjørt. Vit eru jú uppvaksin við at hoyra evangeliið prædikað og taka tað tí ofta fyri givið. Vit hava ikki eins og tey upplivað, hvussu tað er fyrstu ferð at hoyra evangeliið og fáa eyguni upp fyri muninum á religión og evangeliinum. Tey skiltu, at er evangeliið ikki kjarnan í boðskapi okkara, ja, so hevur einki av tí, sum vit gera, nakran týdning.

Hans Joensen

„Alt annað er humbukk!“

Hans Joensen var ein av teimum fyrstu, ið kom at savnast saman við Gamla Sloan. Abbasonur og navni hansara skrivar: ‘Hans abbi var nr. 2, sum bleiv doyptur í tí lítlu samkomuni, sum William setti á stovn í Føroyum. Fyri umleið 38 árum síðani ringdu tvey fólk úr Føroyum og greiddu mær frá hvussu teir báðir gingu millum bygdir við gleðiboðskapinum.’

Um jólini 2021 var ein sending í útvarpinum um fýra systkin hjá Hans Joensen, sum øll endaðu í Kalifornia. Hetta var um aldarskiftið inn í 20. øld. Í sendingini varð eitt bræv lisið upp, sum Hans Joensen skrivaði systkjunum. Eg haldi, at hetta brotið úr brævinum lýsir so væl dentin, sum tey gomlu løgdu á evangeliska boðskapin:

„Hvørjari kirkju ganga tit í? Hvørja kirkju vitjar Nichels við sínari familju? Er tað nøkur meinigheit í Sacramento, har syndarar verða frelstir, og har teir koma til umvendilsi, so er tað staðið, har eg hevði viljað farið til. Har hevði eg kent meg heima. Alt annað er humbukk.“

J.F. Kjølbro

„Eg var fullur av religión!“

Kjølbro mundi vera kendasti føroyski vinnulívsmaðurin í sínari tíð; men hann var nógv meira enn tað. Hann var eisini ein brennandi evangelistur. Eg haldi, at hetta brotið úr talu hansara lýsir so væl, at evangeliski boðskapurin má vera aðalmálið.

Hann sigur í taluni, at hann var 33 ára gamal, tá ið hann varð frelstur, og at tað nú vóru 40 ár síðani, so hann hevur verið ein eldri maður, tá ið hann helt hesa taluna.

Vit geva Kjølbro orðið (talan er inni á talgilt.org):

Evangeliið, tað er ein undarligur boðskapur. Tað fortelur okkum ikki tað, vit skulu gera, ella tað, vit kunnu gera, men tað fortelur okkum, hvat ið Gud hevur gjørt. Og tað er ein himmals-víður munur á tí. Vit menniskju vilja gjarna gera bæði hitt og hattar, tí evigheitin er løgd í okkara sál.

Tað er einki menniskja, sum er frískt á jørðini, andaliga tala. Vit hava nógv menniskjur rundan um okkum og runt allan heimin, sum sýnast at vera óinteresseraði um andalig ting, og tey kunnu avvísa okkum upp á ymiskan máta, og summi vilja yvirhøvur einki hava við tað andaliga at gera; men tað eru oftani tey, sum eru tey allar sjúkastu av øllum somlum, tí evigheitsspursmálið tað glaðar í sálini á hvørjum menniskja, so leingi, sum tað ikki er umvent til Gud og hevur fingið frið í sínari sál um syndaspurningin.

Alt annað í hesum heimi tað er einki at rokna ímóti, hvat ið syndaspurningurin er. Tað nívir menniskjað so leingi, sum tað ikki er í ordan, men lovaður verði Gud, at tað kann ornast.

Tað manglar ein mánaður í fjøruti ár, síðani eg vitnaði fyrstu ferð fyri tann Harra Jesus Kristus, og tann byrðan, sum lá á mínari sál, spesielt tað eina árið, áðrenn eg vitnaði um tann Harra Jesus Kristus og fekk síggja mín andaliga tilstand, ja hon var so tung, at eg kann ikki koma inn á at tosa um tað, hvussu svár tann syndabyrða, sum hvíldi á mær var, hon var ómetalig. At vitna um tann Harra Jesus Kristus, tað kostaði mær nógv í mangar mátar. Tað var nógv mótstøða, men eg hevði álit á Guds skrivaða Orð, og tað var tað, sum reddaði meg.

Tá ið eg bleiv frelstur, 33 ára gamal, í mínum bestu árum, fult upptikin av øllum tí, sum hesin heimur hevur at geva, tá kallaði Gud meg so sterkt, at tað mátti ornast, og lovaður verið Gud, at tað bleiv ornað.

Hvussu bleiv tað ornað? Eg skal siga fyri mítt viðkomandi. Eg var fullur av religión, ganska nátúrligt, tí eg hevði verið millum religiøsar menn. Men Gud, so at siga, Hann vísti mær tá álíkavæl, tá ið eg fór at lesa Guds Orð, at eg hevði ikki Kristus. Eg hevði ikki frið. Og Gud veri lovaður, at eg bleiv so at siga plukkaður við allari mínari religión. Og tá ið liðugt var, tá var Kristus eftir og einki annað.

Vreiði, røtt og skeiv

– við Saul kongi sum dømi

Vit lesa fleiri ferðir, at Saul kongur bleiv óður. Fyrstu ferð var tað, tí Andi Guds kom yvir hann, og vreiði hansara tendraðist. Hinar ferðirnar hevði tað einki við Anda Guds at gera. Í Efesusbrævinum 4.26 stendur:

„Verða tit ill, so syndið ikki, latið ikki sólina seta yvir vreiði tykkara –“

Versið kann eisini umsetast: „Verið ill og syndið ikki …“

Viðhvørt er tað rætt at verða illur og skeivt ikki at verða tað.

At byrja við varð Saul óður um tað rætta. Hann varð óður, tí hann brendi fyri tí, sum Gud brennir fyri. Men so hendi okkurt, og eldurin sløknaði. Í staðin fór ein annar eldur at brenna, ein, sum varð fóðraður við øvund og ærusjúku.

Tá ið Saul brendi fyri tí rætta

Hendingin, har Saul bleiv óður um tað rætta, fór fram stutt eftir, at hann var salvaður til kong. Í Fyrru Sámuelsbók 11.1-2, 6 stendur:

„Nú kom Nahas Ammonitur og kringsetti Jabes í Gilead. Tá søgdu allir menninir í Jabes við Nahas: „Ger sáttmála við okkum, so skulu vit tæna tær!“

Men Nahas Ammonitur svaraði teimum: „Ja, men tey kor seti eg, um eg skal gera sáttmála við tykkum, at eg stingi út høgra eyga á tykkum øllum – øllum Ísrael til skomm!““

„Táið Saul hoyrdi hetta, kom Andi Guds yvir hann, og vreiði hansara tendraðist ógvuliga.“

Navnið „Nahas“ merkir ormur ella slanga. – Áhugavert er, at filipinska orðið fyri slanga er „ahas“. Hildið verður, at orðið kemur upprunaliga úr Miðeystri. Samband var jú millum Miðeystur og Fjareystur, langt áðrenn evropearar leitaðu sær eystureftir.

Tá ið Saul hoyrdi tað, ið Nahas segði, kom Andi Guds yvir hann, og hann bleiv ógvuliga óður. Á sama hátt eigur tað at øsa okkum, tá ið vit hoyra Nahas – slanguna – gera seg inn á fólk Guds.

Tá ið Saul brendi fyri tí skeiva

Saul bleiv mangan óður, eftir at eldur Guds var sløknaður í lívi hansara. Ein av hesum hendingum fór fram, eftir at Dávid hevði dripið Goliat (1. Sám. 18.7-9):

„Og kvinnurnar, ið dansaðu, sungu: „Saul feldi síni túsund, men Dávid síni tíggjutúsund!“

Tá kom ógvuliga ilt í Saul; hesi orð dámdi honum illa, og hann segði: „Dávidi geva tær tíggjutúsund, og mær geva tær túsund – nú er einki eftir hjá honum uttan at fáa kongadømið!“

– Frá tí degi hevði Saul ilt eyga á Dávidi.“

Ein onnur hending fór fram, tá ið Jónatan royndi at greiða pápa sínum frá, hví Dávid var burturstaddur (1. Sám. 20.30):

„Tá tendraðist vreiði Sauls móti Jónatan, og hann segði við hann: „Tú sonur rangvørga og treiska kvinnu! Veit eg ikki, at tú ert vinmaður sonar Ísai – til vanæru fyri teg sjálvan og til vanæru fyri blygd móður tínar!“

Soleiðis er tað, tá ið eldur Guds í okkum sløknar. Ein annar eldur fer at loga, og mangan fara vit at finnast at fólki Guds. Saul bleiv ikki bara óður um tað skeiva, nei hann gjørdist jánkasligur og vinglutur, tá ið tað kom til tað rætta.

Í Fyrru Sámuelsbók 13. og 14. kapitli lesa vit, at filistarar gjørdu seg inn á ísraelsfólk. Tað átti at havt gjørt Saul eins óðan, sum tá ið Nahas kongur hótti fólk Guds, men tað gjørdi tað ikki. Seinni vóru tað amalekitar (kap. 15). Heldur ikki her lesa vit nakað um, at Saul bleiv óður. Og tá ið filistararvið Goliat á odda háðaðu bæði Harran og ísraelsfólk, lesa vit bert um, hvussu bangin Saul var (17.11).

Alt hetta merkti ikki, at hann var blíðkaður við árunum. Nei, andaliga líkasælan gjørdi hann til ein óðan og óhugnaligan mann. Spyr bara Dávid. Og í seinasta bardaganum, har hann doyði (28.3-25 og 31.1-6), lesa vit, at ógvulig angist kom á hann. Eldurin frá Gudi var sløknaður.

Og so til okkara

Minnist tú, hvussu brennandi tú einaferð vart? Hvussu eldur Guds kundi øsa teg upp, tá ið tað kom til søk Hansara?

Einki var tær so ríkt,

sum tá lív títt var vígt

til Jesus og Jesus aleina,

men so kom okkurt inn,

so títt hjarta og sinn

ikki brendu í tær sum fyrr.

Tað er so lætt at billa sær inn, at orsøkin til, at tað ikki er soleiðis longur, er, at tú ert búnaður og heldur kanska, at tú ert farin at skilja náðina betur.

Latið okkum vera sera varin. Tað er álvarsamt, tá ið eldur Guds sløknar. Og so ikki minni álvarsamt. Hvør er eldurin, sum er komin í staðin fyri eld Guds?

Men Harrin havi lov, Hann hevur ikki gloymt teg.

Men nú býður hann tær,

at tú koma skalt har,

sum tú fyrr plagdi við hann at tala.

Kom í samband við hann,

tann vinin, tú fann,

sum teg elskar og er tær nær.

Spurgeon

Eitt sindur um Spurgeon og fjepparan

Tá ið eg gekk á bíbliuskúla í USA, fóru eg og nøkur vinfólk ein dagin til eitt stórt vøruhús, har tey seldu andaligar bøkur. Eg hevði ongantíð verið í einum so stórum bókahandli fyrr, og tey seldu bara andaligar bøkur. Keypti mær millum annað eina bók við talum hjá kenda enska prædikumanninum Charles Spurgeon. Bókin æt Spurgeon’s Sermon Notes.

Eg veit ikki rættiliga, hví eg keypti hesa bókina. Var eingin Spurgeon fjeppari. Eg var uppvaksin við at hoyra hann so ofta endurgivnan, at eg setti hann í samband við alt gamalt og avoldað. Minnist, at ein av vinmonnunum, sum eisini var við í handlinum, helt, at eg fór at fáa lítið burtur úr at lesa sovorðið gamalt. „Spurgeon,“ segði hann, „hoyrir til eina aðra tíð og sigur okkum lítið og einki í dag.“ Hann hevði lutvíst rætt, og tað var ikki fyrr enn mong ár seinni, at eg endiliga fekk upp í lag at lesa hesa góðu bókina. – Og eg varð stórliga signaður.

Eg haldi, at tað, sum vit kunnu læra av hesum, er, at um bøkur – sum eitt nú tær hjá Spurgeon – ikki siga okkum so nógv, so sigur tað ofta meira um okkum enn um bøkurnar. Vit eru komin ov stutt at kunna njóta tær. Við árunum eri eg eisini komin eftir, hví Spurgeon var so nógv endurgivin. Hann er verdur at endurgeva. Kanska eri eg vorðin ein Spurgeon fjeppari.

Sitat eftir Spurgeon

  • Vit mugu altíð vera varin, at vit ikki løða kanónirnar hjá Gudi við krúti frá Djevulinum.
  • Ofta, tá ið lurtarin gremur seg um, at har er eingin matur til sálina, er trupulleikin í veruleikanum tann, at har er eingin sál til matin.
  • Harrin er kvikari at fyrigeva syndaranum, sum vendir við, enn ein móðir at ríva barn sítt úr eldinum.
  • Ein og hvør sorg, sum kemur á leið okkara, er ætlað at reka okkum nærri Gudi.
  • Høvd mítt hvílir trygt á trimum koddum: Óendaliga kraft Hansara, óendaligi kærleiki Hansara og óendaligi vísdómur Hansara.
  • Jesusar hjarta var ikki hart sum grót, men tað var andlit Hansara. Hann var líka avgjørdur, sum Hann var undirgivin.
  • Hann, sum rópar upp um sínar egnu dygdir, almannakunnger sína egnu skomm.
  • Tey, sum ikki vilja fara aftur til ábyrgdina, tey hava vanrøkt, kunnu ikki vænta at koma aftur til gleðina, tey hava mist.
  • Harrin hevur umgirt okkum við tveimum stikum. Annar eitur verja, og hin eitur líðing. Verjan heldur tað ónda burtur frá okkum. Líðingin heldur okkum frá tí ónda.
  • Eingin synd er so stór, at náðin ikki kann taka hana burtur. Eingin útsjónd er so avskeplað, at náðin ikki kann broyta hana. Og eingin sæla er so knúst, at náðin ikki kann endurreisa hana.
  • „Hann gjørdi tað, ið ónt var, tí hjarta hansara var ikki vent til at søkja HARRAN.“ Seinna Krønikubók 12.14. Rehabeam gjørdi tað, sum ónt var, ikki tí hann setti sær tað fyri, men tí hann var líkasælur.

Hesi brotini eru úr bók Spurgeons Alt av náði, sum Victor Danielsen umsetti. Hetta er ein bók, ið er verd at lesa fleiri ferðir:

  • Tú hevði ikki kunnað fyrigivið einum manni, um hann hevði syndað so móti tær, sum tú hevur syndað móti Gudi.
  • Vreiði Guds yvir synd – veri syndin, hvør ið hon vera vil – má vera ræðuligari, enn sagt kann verða frá. Ei undur í, at Móses mátti siga í Sálmi 90.11: „Hvør kennir styrki vreiði Tínar …!“
  • Hjartað er so hart, viljin er so treiskur, girndirnar brenna so heitar, hugsanirnar eru so lættar, hugurin er so óstýrandi, lystirnir eru so villir, at menniskjan kennir tað, ein og bróst hennara var fult av villdýrum, ið heldur vilja eta hana upp enn verða tamd av henni.
  • Líka vist sum ein steinur, ið verður kastaður upp í loft, skjótt dettur niður aftur á jørðina, líka vist er tað, at um eg so verði lyftur upp til Himmals av einari álvarsamari prædiku, eri eg skjótt líka kaldur aftur.
  • Hugsa meir um Hann, ið tú hyggur á, enn um tað, at tú hyggur.
  • Puritanararnir plagdu at siga, at tað at trúgva var at hvíla – at trúgva merkir at halla sær at onkrum, at halla sær at Kristusi.
  • Tá ið trúgv er rótin, er lýdni ávøksturin.

Lat ikki henda anleidningin fara teg forbí!

– úr talu hjá Kaj Johannesen

Pápi sigldi í mong ár við tí Skálaberg, sum kom í 1957. Hann var 1. meistari. Skipari var Kaj Johannesen. Eg visti, at hann var ein vælkendur rokskipari – ikki ein og hvør.

Kaj tosaði ofta á møtunum í Betesda, tá ið hann var heima – tosaði bæði hart og leingi. Eg visti eisini, at hann altíð hevði møti umborð. Og tú hoyrdi ofta, tá ið menn vitnaðu, at teir vóru komnir til trúgv umborð hjá Kaj.

Minnist eina ungdómslegu á Zarepta. Kaj hevði bíbliutímarnar. Ein vinmaður hevði sníkt seg út eitt kvøldið, og tá ið hann kom fram við kamarinum hjá Kaj, sá hann, at Kaj lá á knæ og bað. Minnist ikki, hvat hann tosaði um á bíbliutímunum, men hasa hendingina hjá vinmanninum havi eg ongantíð gloymt.

Einaferð, eg var heima og vitjaði, hevði eg tosað eitt mikukvøld og skuldi so avstað morgunin eftir. Eg var blaðungur, helst alt ov ungur at tosa soleiðis á møtinum. Og harafturat var evnið hjá mær andalig búning. Eitt sindur flovisligt at hugsa aftur á. 

Aftan á møtið ringdi Kaj og takkaði fyri taluna og segði, at hatta var júst tað, sum er trupulleikin hjá okkum øllum, vit eru andalig børn. Minnist, hvussu býttan eg kendi meg, meinti sjálvandi ikki við Kaj, tá ið eg tosaði um at vera andaliga búgvin. 

Og hatta var ikki einastu ferð, hann kom og takkaði mær aftan á, at eg hevði talað. Vakurt gjørt av honum. Eg tosaði ofta í so spakuliga og ivist, hvussu væl hann hevur hoyrt meg. Tað hevur, í hvussu so er, ikki altíð verið lætt hjá honum at lurtað eftir mær.

Hugsaði at luta eitt brot úr einari talu hjá Kaj, sum hann talaði í 1949. Møtið er frá samfelagsmøtunum í Havn. Tað er grípandi, tá ið tú lurtar eftir gomlum talum, at hoyra, hvussu stórt hetta var fyri teir, sum talaðu tá, at Harrin hevði frelst teir, og hvussu týdningarmikið tað var fyri teir, at onnur komu at kenna Frelsaran. Vit, sum hava hoyrt evangeliið frá barnsbeini, mangla ofta handa eldin.

Vit geva Kaj orðið:

„… Eg eri glaður at kunna standa her á pallinum aftan á okkara bróður, sum stóð her framman undan mær. Fyri sekstan árum síðani vóru samfelagsmøtir í Havn, tá eg gekk upp á skiparaskúla her, og tað var upp á sama máta sum nú. Tað var sunnukvøld, tá ið okkara bróðir Victor stóð og tosaði, og tað var tað síðsta kvøldið, tað síðsta møtið, og hann var vist nokk tann síðsti talarin. Og líka áðrenn bróðirin sluttaði av, tá gekk hetta ljósið upp fyri mær. Kristus forbarmaði Seg yvir ein fortaptan syndara sum meg. Og eg vil sláa fast fyri teimum, sum hoyra meg, sum Harrin Jesus Kristus segði við Nikodemus ta náttina, at vit tala tað, ið vit vita, og vit vitna tað, sum vit hava sæð. Latið so menniskju í verðini siga, hvat tey vera vilja, lat tann ónda leypa á okkum, hvørja síðu tey vilja vera og mangan støkka beinini undan okkum og mangan fáa okkum at hugsa um okkara farna lív, sum ikki er so væl farið, sum tað burdi farið; men tá ið vit sleppa av Guds náði og Andans kraft at vitna fyri einari forsamling, lat tað vera einum og hvørjum klárt, vit tala tað, vit vita, og vit vitna tað, sum vit hava sæð, at Jesus Kristus er ein Frelsari fyri fortaptar syndarar, sum eru staddir í djúpari neyð. Eg havi ongan annan boðskap í kvøld ella nakað annað frá Gudi uttan til ein syndara, sum er í neyð. Er tað ein persónur inni her í kvøld, sum ikki er í neyð, tað er lítið hop fyri tær.

Á mín vinur, hví komu tollarar og syndarar til Jesus? Tí teir trongdu til ein slíkan vin at taka sær av sær. Ja tað er gott at verða vaktur, mín vinur; men tað skalt tú vita, tað eru nógvar sálir, sum eru fortaptar í evigheitini í dag, sum hava verið vaktar, men aldri komu til umvendilsi. Guds Andi hevur stríðst við tey mangan, og onkur er kanska inni her í kvøld, sum mangan hevur ligið og grátið um næturnar; men álíkavæl ert tú ongantíð komin til umvendilsi. Á mín kæri vinur, lat ikki henda anleidningin fara teg forbí í kvøld. Ert tú vaktur av Guds Anda, kom til tann Harran Jesus Kristus, her er náði at finna í kvøld.

Tað er gott og vælsignað at vita tað, at ein syndari, sum er tikin upp av Guds stóru náði, at tað er tann livandi Gud, Faðirin sjálvur, sum hevur frelst hann, sum hevur latið hann í tann klædning og gjørt hann í stand uttanfyri, áðrenn Hann tekur hann í heimið og setur hann við borðið í samfundi við Seg sjálvan og Síni børn.“

Og so eitt sitat frá einum av síðstu ferðunum, eg hoyrdi Kaj tala:

„Náðin er ikki nakað fyri nakað, men alt fyri einki!“

Eitt gott beiti í Triðju Mósebók

Tað er altíð gott at lesa í Skriftini, viðhvørt er tað serliga gott. Var í Triðju Mósebók, 19. kapitli. Kanska ikki eitt beiti, sum altíð sigur einum so nógv, men eg veit ikki, tað gjørdist mær bara sprelllivandi. Versini, eg serliga hugsi um, eru versini 11 til 18:

„Tit mugu ikki stjala. Tit mugu ikki lúgva. Tit mugu ikki svíkja hvør annan.

Tit mugu ikki svørja upp á lygn um navn Mítt, so tú vanhalgar navn Guds tíns. – Eg eri HARRIN!

Tú mást ikki við órætti taka nakað frá næsta tínum, ei heldur ræna nakað frá honum. Lønina hjá dagløntum manni mást tú ikki hava liggjandi hjá tær inntil morgunin eftir.

Tú mást ikki banna hinum deyva, ei heldur leggja nakað at falla um fyri hin blinda – tú skalt óttast Gud tín! – Eg eri HARRIN!

Tit mugu ikki gera órætt, táið tit halda rættargang; tú skalt ikki halda við einum, fyri tað at hann hevur lítið at týða, ei heldur fara í part við ein, fyri tað at hann er mektigur; tú skalt døma næsta tín við rættvísi!

Tú mást ikki ganga um og spilla fólk út. Tú mást ikki liggja næsta tínum eftir lívinum. – Eg eri HARRIN!

Tú mást ikki í hjartanum hava agg til bróður tín, nei, tú skalt hava at næsta tínum, so tú dregur ikki synd oman yvir teg fyri hansara skuld.

Tú mást ikki hevna teg og ikki hava agg til nakran av fólki tínum, nei, tú skalt elska næsta tín sum teg sjálvan. – Eg eri HARRIN!

Versini siga okkum møguliga ikki so nógv, tá ið vit fyrst hyggja at teimum. Vit halda kanska, at tey eru ov nógv merkt av lógarinnar tungu byrðum; men kanna vit brotið nærri, koma vit til aðra niðurstøðu. 

Jú sjálvandi, har eru nógv boð, nærum 20, og orðið ikki kemur ikki minni enn 15 ferðir fyri. Versini lýsa eitt høgt støði, eingin ivi um tað, men tá ið tað er sagt, so lýsa tey eisini, hvussu vit høvdu viljað, at vit øll vóru móti hvør øðrum. 

Tann, ið ger eftir tí, sum hasi versini tosa um, er ein persónur, ið onnur kenna seg trygg saman við. Ein, sum aldri hevði funnið upp á at tikið nakað, sum hann ikki átti. Ein, sum hvørki lýgur ella svíkur. Ein, sum ikki er órættvísur móti øðrum ella leggur nakað undir seg, sum hann ongan rætt hevur til. Ein, sum ikki skyldar øðrum. Ein, sum fer væl um tey, sum ikki eru væl fyri. Ein, sum ikki ger mun á fátækum og ríkum. 

Tú kennir teg tryggan saman við slíkum fólkum, tí tú veitst, at tey tosa ikki ljótt um onnur og høvdu aldri funnið upp á at sett fót fyri nakran. Tey bera ikki agg og hevna seg ikki, men duga at vera góð móti teimum, sum hava sært tey. Jú, hatta er eitt høgt støði, men neiligt er tað so ikki.

Og at halda, at versini snúgva seg ov nógv um, hvussu vit eiga at vera, er fullkomiliga at misskilja tað heila.

Fyri at lýsa hetta betur – latið okkum hyggja eitt sindur nærri at, hvussu versini eru samansett. Tey eru ein eind í fýra pørtum. Hvør partur er tvey vers og endar við orðunum: „- Eg eri HARRIN!“

  1. Vers 11-12: „… ikki stjala … lúgva … svíkja … svørja upp á lygn um navn Mítt, so tú vanhalgar navn Guds tíns. – Eg eri HARRIN!“
  2. Vers 13-14: „… ikki taka … ræna … banna hinum deyva … leggja nakað at falla um fyri hin blinda – tú skalt óttast Gud tín! – Eg eri HARRIN!“
  3. Vers 15-16: „… ikki gera órætt … ikki halda við einum, fyri tað at hann hevur lítið at týða, ei heldur … fyri tað at hann er mektigur; tú skalt døma næsta tín við rættvísi! … ikki … spilla fólk út … ikki liggja næsta tínum eftir lívinum. – Eg eri HARRIN!“
  4. Vers 17-18: „… ikki í hjartanum hava agg … nei, tú skalt hava at næsta tínum … ikki hevna teg og ikki hava agg … nei, tú skalt elska næsta tín sum teg sjálvan. – Eg eri HARRIN!“

Dámar tær ikki niðurlagið „Eg eri HARRIN“? Alt hevur sín uppruna í hvør og hvussu, Hann er – ikki hvussu vit eru.

Atburður okkara endurspeglar altíð, hvat vit seta í miðdepilin. Er tað meg ella tey rundan um meg, sum eg seti í miðdepilin, ja so verður tað endurspeglað í gerandisdegnum. Men er tað Harrin, sum er miðdepilin, ja so verður alt øðrvísi.

Eg nevndi, at orðini Eg eri HARRIN ganga sum eitt niðurlag allan vegin gjøgnum versini, sum vit hava hugt at. Tey ganga í veruleikanum sum eitt niðurlag gjøgnum alla Triðju Mósebók. Tey koma fyri meira enn 160 ferðir.

At endurspegla Hann ger lívið gott og trygt hjá teimum, sum umgangast okkum.

Watchman Nee

Eitt sindur um høvundan

Fyrstu ferð, eg hoyrdi um Watchman Nee (1903-1972), var í blaðnum Stavnhaldið, sum Øssur Berghamar og Svenning av Lofti, saman við øðrum, góvu út í hálvfjerðsunum. Watchman Nee var kinesari. Hann varð frelstur í 1920 og gjørdist beinanvegin virkin í tænastu Harrans og var tað, til kommunistarnir settu hann í fangahús í 1952. Har sat hann, til Harrin í 1972 tók hann heim til Sín.

Tá ið eg var á bíbliuskúla í USA, hevði eg ein vinmann, sum dámdi serliga væl at lesa bøkur hjá Watchman Nee. Eg hevði ikki bindindi tá at lesa bøkur og misunnaði vinmanninum. Hetta gav mær kortini, sum fráleið, brell at lesa tær, og seinni havi eg havt mikið gagn av teimum.

Ævisøgan um Watchman Nee:

Móti rákinum

Against the Tide

Á hillini hjá nøkrum vinfólkum okkara í Baltimore stóð ein bók, sum æt „Against the Tide“ (Móti rákinum). Bókin er ein ævisøga um Watchman Nee. Minnist, hvussu áhugaverda eg helt hana vera. Mong ár seinni fann eg eitt eintak og keypti mær tað. Watchman Nee tordi at standa ímóti rákinum, og tað kom at kosta honum dýrt. Tað er trupult hjá okkum at fata, hvussu nógv hann leið, øll árini hann sat fangi. Hann var bæði píndur og heilavaskaður. 

Hann verður endurgivin fyri at hava sagt: 

„At varðveita hondina á plógnum, meðan tú turkar tárini úr eygunum, TAРer kristindómur.“

Úr bókum hjá Watchman Nee:

Tann vanligi kristni arbeiðarin

The Normal Christian Worker

Fyrsta bókin, sum eg las hjá Watchman Nee, var ein bóklingur, sum eitur „The Normal Christian Worker“. Minnist, at hann segði í bókini, at mong, sum kalla seg tænarar Harrans, eru so dovin, at høvdu tey arbeitt fyri ein jarðiskan meistara, høvdu tey langt síðani fingið sekkin. Uff!

Sitat úr bókini:

  • „Óndi og lati tænari tín!“ (Matteus 25.26). Hasi bæði fylgjast at.
  • Vit kunnu sleppa undan nógvum, vilja vit tað; men skulu vit vera nýtilig í hondum Harrans, er tað av alstórum týdningi, at vit velja at líða fyri Hansara skuld. Vilja vit ikki líða fyri Hann, fer tað, vit royna at avrika fyri Hann, at hava lítið at týða.

Tað vanliga kristna lívið

The Normal Christian Life

Hendan er uttan iva kendasta bókin hjá Watchman Nee. Eitt tað áhugaverdasta við bókini er sjálvt heitið. Hann lýsir við heitinum, at tað, sum vit hava lyndi at kalla eitt serliga andaligt lív, er tað, sum Gud sigur eigur at vera vanligt hjá øllum trúgvandi, tessvegna heitið „Tað vanliga kristna lívið“ ella kanska „Tann vanligi trúgvandi“.

Sitat úr bókini:

  • Gud flytur okkum, so vit ikki standa í vegin, og setur so Kristus, har vit stóðu.
  • Hann doyði fyri okkum, so vit kundu vera fyrigivin. Hann livir fyri okkum, so vit kunnu vera sett frí.
  • Gud svarar øllum spurningum okkara á ein hátt og bara á ein hátt, nevniliga við at vísa okkum meira av Syni Sínum.
  • Orsøkin til, at vit nýta so nógva tíð at biðja Gud gera hetta ella hatta fyri okkum, er, at vit eru blind fyri tí, sum Gud longu hevur gjørt fyri okkum.
  • Eftir at tú hevur givið teg sjálvan til Harran, fer Hann undir at bróta tað niður, sum tú hevur ofrað Honum. Alt tykist ganga skeiva vegin, og tú mótmælir og finst at, hvussu Gud virkar. Tað syrgiliga er, at tað er júst her, at mong trúgvandi steðga upp. Ger ikki hetta mistakið, gev Honum loyvi til at fullføra verkið, sum Hann hevur byrjað í tær.
  • Kanska hevur tú biðið, at Gud skal geva tær tol, men Hann hevur ikki givið tær tað. Veitst tú hví? Tað er tí, at tað er ikki tol, tær tørvar – tað er Kristus, tær tørvar. Hann hevur givið okkum eina gávu at metta allar tørvir okkara, Son Sín Kristus Jesus.
  • „Hvat skal henda burturspilling til!“ (Matteus 26.8). Ein lærusetningur, sum summi okkara hava lært, er, at í guddómligari tænastu er meginreglan um burturspilling, meginreglan um kraft. „Hon hevur jú gjørt Mær góða gerð!“ (Matteus 26.10). Tað gleðir hjarta Guds, tá ið vit – sum heimurin sær tað – spilla burt lív okkara, tí vit vilja gera Honum eina góða gerð.

Sitið, livið, standið

Sit, Walk, Stand

Hendan bókin er um Efesusbrævið. Fyrsti partur lýsir, hvussu vit eru sett í tað himmalska – haðani orðið sitið. Annar partur snýr seg um lív og atburð okkara – haðani orðið livið. Triðji partur snýr seg um at standa eftir at hava vunnið sigur á øllum – haðani orðið standið. „Sitið, livið, standið“.

Sitat úr bókini:

  • Tað kristna lívið frá byrjan til enda er grundað á meginregluna um at hava fult og fast álit á Harranum Jesusi.
  • Kristindómur byrjar ikki við gerið, men gjørt.

Tvey onnur sitat:

  • Signingar okkara eru í at venda hin vangan, geva kyrtilin, kappan og ganga næstu mílina. (Matteus 5.39-41)
  • Vit hava lyndi til at seta álit okkara á bikarið við vatninum og gloyma kelduna, haðani vatnið er komið. Og tí er tað, at Harrin so ofta skiftir bikar.

Dúvan, ravnurin og rivurnar í klettinum

– úr samrøðu við Julius á Viðareiði og talu á samfelagsmøtunum

Hugsaði at luta okkurt úr einari samrøðu og úr einari talu hjá Juliusi á Viðareiði. Hetta er úr heimasíðuni talgilt.org.

Eitt, sum gjørdi tað so áhugavert at lurta eftir upptøkunum, er, at eg minnist bara Julius aftan á, at hann hevði havt eina heilabløðing og tí ballaði orðini, tá ið hann talaði. Upptøkurnar inni á talgilt.org eru tiknar upp væl áðrenn hetta.

Soleiðis, sum eg minnist Julius, so var hann ímyndin av gamla føroyinginum, hevði stórt skegg og gekk í koti og føroyskari húgvu. Sum sagt, eg minnist hann bara aftan á heilabløðingina. Tað, at hann ikki longur fekk so væl talað, helt honum ikki aftur frá at fara upp á talarastólin. Hann var ein kappi.

Julius stóð høgt í metum heima hjá okkum. Hann og Pól Skarðenni, maður mostur mína, bæði sigldu og róðu út saman í nógv ár, og familjurnar kendust væl. Beiggi (Grímur Rasmussen) nevndi ofta hetta, sum hann lærdi frá Juliusi, einaferð hann sum heilt ungur arbeiddi fisk saman við honum. Beiggi fuskaði eitt sindur við onkrum, og Julius rættaði hann og segði: „Rætt skal vera rætt.“ 

Hetta var ein tala, sum beiggi ongantíð gloymdi og meira enn einaferð nevndi. Tað telur, tá ið menn, sum standa á talarastólinum, endurspegla tað, teir siga í gerandisdegnum.

Samrøðan

Niels Juel Arge hevði eina samrøðu við Julius í útvarpinum í 1959. Brotið niðanfyri er endin av samrøðuni.

„Eg havi altíð hildið tað verið løgið – táið ein maður fer at fortelja øðrum tíðindi – ikki at fortelja tey bestu tíðindini, sum hann sjálvur hevur upplivað. Og tað kann eg fortelja tygum í dag.

Líka upp til 30 árs aldurin baksaði eg úti á lívsins villa havi við einum lítlum og veikt bygdum lívsfari. Men eg skal takka mínum Harra og Frelsara – Hann, sum var komin at søkja og frelsa tað fortapta – Hann fann meg sum eitt vrak úti á lívins villa havi. Og takka veri Hansara navn, Hann gav mær náði til, at eg kom at kenna Hann sum mín persónliga Frelsara. Hann kom umborð í mítt lítla lívsfar, og Hann var tann, sum tók róðrið sjálvur í hond. Hann legði skútuna á annan bógv. Hann snaraði skútuni og vendi stavnhaldinum móti tí himmalsku havnini. Nú er tað skjótt, at eg hómi teir ljósu tindar har heima, og tað gleði eg meg til. Nú skal eg ikki snakka meir.“

Talan

Brotið niðanfyri er úr talu á samfelagsmøtunum í Saltsøluni í Havn í 1958.

„Dúva mín í fjallagjáunum, í lívd bergsins! Lat meg síggja andlit títt, lat meg hoyra mál títt! Tí mál títt er søtt, og andlit títt er yndisligt.“ Hásongurin 2.14

„Dúvan, hon valdi gjarna at vera á tí lægra plássinum, og ravnurin valdi gjarna at vera á tí hægra plássinum, og ikki hóskaðu tey væl saman.

Tað stendur – táið Nóa hevði sent ravnin – at ravnurin fleyg fram og tilbakar, inntil vatnið var sokkið á jørðini. Tað var sokkið so mikið, at hann fann eitt hugnaligt pláss, har hann helt, at tað var passaligt fyri seg at búgva. Dúvan harafturímóti, hon helt ikki tað vera eitt passaligt pláss fyri seg; hon vildi heldur velja tað lægra plássið. 

Nú, hatta talar í einum bílæti eisini til Guds fólk. Guds børn og verðsins børn hugna ikki so væl at velja tey somu plássini, og tað passar ikki so væl at vera saman í øllum umstøðum.

„Dúva mín í fjallagjáunum, í lívd bergsins!“

Nú, vit kunnu fyrst siga, hvat vildi bergið verið, var bergið ikki sligið, og klettarnir ikki klovnir? So vildi lítil lívd verið fyri dúvuni í berginum. Nei, kletturin er klovin, hvar ið hon kundi treingja inn í tær trongu rivur fyri at fáa lívd bæði fyri stormi og regni, at fáa lívd fyri rovfuglum og rovdjórum, at fáa lívd fyri jaktmanninum. Tað var har, sum hennara skýli var, tað var har, hon vildi búgva.

Ravnurin harafturímóti, hann hevur sítt reiður úti á berajól, og sum eg havi lagt merki til undir nógvum umstøðum, so býr hann ofta høgt. Hann leggur ikki í at hava nakað at krógva seg í, hann lítur á sína egnu megi. Hann meinar, at hann kann verja seg sjálvur, men tað meinar tann einfoldiga dúvan ikki.

Jesus sigur sjálvur: „Verið tit einfoldig sum dúvan.“ Hon lítur ikki nógv á seg sjálva. Hon hevur ikki nógva megi í sær sjálvari. Hon er veik og kann ikki bestandast fyri teimum álopum, sum verða gjørd inn á hana. 

Ravnurin harafturímóti, hann treingir ikki inn í tær trongu rivurnar fyri at fáa lívd, nei hann lítur á seg sjálvan. 

Eg hoyrdi einaferð ein mann siga, at hann visti eitt pláss, har dúvur áttu. Hann segði, at tær áttu so djúpt inni, at tað bar ikki til at fáa tær. Við Jesusar hjarta, mín vinur, ert tú tryggur, har kann eingin makt koma og skaða teg har.“

Kvalaraslangur

„Far til meyruna, letingi, hygg, hvussu hon ber seg at, og verð vísur!“ 

Orðtøkini 6, 6

Evnið um meyrur og letingar er týdningarmikið. Har er nógv at taka til eftirtektar, men tað var ikki tað, eg hugsaði um her. Hugsaði meira at nýta versið sum eina lopfjøl til hyggja at kvalaraslanguni – ikki tí hon er nakað gott fyridømi, men so vit kunnu taka við ávaring. Vit læra jú ofta meira av ringu fyridømunum enn av teimum góðu.

Kvalaraslangurnar, sum eg hugsi um her, er slagið, sum er á Balabac. Á Molbog kalla tey hana bøksan. Slangan er ikki so lang, men bulurin kann vera umleið 10 til 15 cm í tvørmáti og sjálvandi nógv tjúkkari, tá ið hon hevur svølgt okkurt. Kvalaraslangan hevur sera sterkar vøddar at kvala og knúsa fongin við.

Hugsaði at siga frá tveimum søgum um kvalaraslangur. Kanska okkurt er at læra í sambandi við tær.

Ein søga, ið kanska ger í so nógv av

Eg kann ikki vátta, um henda søgan er sonn ella ikki. Fólk á Balabac duga væl at siga frá søgum, og tað dámar teimum eisini væl. Um tær eru sannar ella ikki, hevur ikki altíð so nógv at siga. Helst gott ikki at vera ov góðtrúgvin. Men við eitt sindur av hugflogi, so kundi søgan væl verið sonn.

Ein maður var eitt kvøldið farin inn í frumskógin at veiða. Brádliga merkir hann, hvussu ein kvalaraslanga byrjar at ringja seg rundan um hann. Maðurin visti, at kvalaraslangur – í hvussu er tær á Balabac – eru ikki eitrandi, og at tær eru ikki serliga kvikar. Endamál teirra er jú ikki at bíta, men at vevja seg um fongin og kroysta hann sundur. Maðurin var sinniligur og misti ikki tamarhaldið á sær; og meðan slangan spakuliga vant seg um hann, tók hann masketuna og skar slanguna á háls. Reyp? Ja, kanska. 

Eitt svitast tó ikki. Maðurin hevði ikki havt ein livandi kjans, hevði hann ikki havt masketuna uppi á sær. Sum teir gomlu søgdu: „Knívleysur maður er lívleysur maður.“ Jú, tað kann vera, at søgan ger í so nógv av, men hon er ein góð lýsing av sannleikanum um sannleikan, orð Guds.

Tvey vers úr Nýggja Testamenti og tvey úr Gamla Testamenti koma mær í hug:

„Takið … svørð Andans – sum er orð Guds,“  Efesusbrævið 6, 17

„… orð Guds er livandi og hevur kraft og er hvassari enn nakað tvíeggjað svørð; tað fer ígjøgnum, inntil tað klývur sál og anda, liðir og merg, og dømir hugsanir og ráð hjartans.“  Hebrearabrævið 4, 12

„… svørð Goliats Filistara, hansara, sum tú drapst í Eikidali, tað hongur ballað inn í klæði aftan fyri lívkyrtilin. Vilt tú hava tað, so tak tað! Her er einki annað svørð.“ Tá segði Dávid: „Einki er móti tí, gev mær tað!““  Fyrra Sámuelsbók 21, 9

„Bannaður veri tann, ið latur er at gera verk HARRANS, bannaður veri tann, ið ikki blóðgar svørð sítt!“  Jeremias 48, 10

Tá ið alt kemur til alt, er spurningurin ikki, um fíggindin kemur eftir okkum ella ikki, men um vit hava svørð Andans uppi á okkum og duga at brúka tað.

Ein søga, ið ikki ger ov nógv av

Hesa søguna kann eg vátta. Hon hendi beint har í grannalagnum hjá okkum. Onkur hevði sæð eina kvalaraslangu undir húsunum hjá teimum og fór til ein granna og spurdi, um hann kundi koma og skjóta hana. Tað var eyðsæð, har hon lá, at hon hevði júst svølgt onkrum stórum, og so var. Tá ið teir skóru hana upp, sóu teir, at hon hevði svølgt einari heilari geit.

Vit hugsa, at hatta er ómøguligt. Ein slanga kann ikki svølgja eina heila geit; men tað kann hon.

Og lærdómurin til okkara er: Ofta halda vit okkum vera ov stór til, at hin gamli ormurin (Op. 12, 9) kann bara svølgja okkum. Vit gloyma, at her er eingin okkara ov stórur. Vit fara ongantíð at koma so langt, at nú kunnu vandarnir ikki longur raka okkum (1. Kor. 10, 11-12; Gal. 6, 3).

——-

Onkursvegna tóktist tað mær, sum at kvalaraslangurnar á Balabac dugdu betur at goyma seg enn aðrar slangur. Men vit mugu ikki halda, at tað merkir, at tær ikki eru har. Mangan tykist tað á sama hátt, tá ið tað kemur bæði til hin ónda og allan andaher hansara. Tað er so lætt at billa sær inn, at teir eru ikki har; men tað broytir einki upp á veruleikan.