Radikal og fundamentalistisk á ein bíbilskan hátt

Orðini á italskum

„so tit, rótfest og grundfest í kærleika, …“ Efesusbrævið 3.18

Eg eri ikki nær námindis, har eg hevði viljað verið komin, tá ið tað kemur til at duga italskt. Og tó, hugaligt at vera komin so langt, sum eg nú einaferð eri komin. Á italskum eru orðini rótfest og grundfest í Efesusbrævinum 3.18 „radicati“ og „fondati“. 

Orðið „radicati“ er í ætt við máliskuna „radikalur“, og „fondati“ er í ætt við máliskuna „fundament“ og „fundamentalistiskur“.

Kava vit eitt sindur longri, finna vit, at hugtakið radikalur kemur av orðinum „radis“, sum merkir rót. Vit kenna orðið radisur, røtur. At vera radikalur er at vera tengdur at rótini. Gevur meining, at italska umsetingin sigur „radicati“, har føroyska sigur „rótfest“. 

Hugtakið at vera fundamentalur er enn lættari. Tað kemur jú frá orðinum fundament. At vera fundamentalur er at vera tengdur at fundamentinum ella grundini. Gevur meining, at italska umsetingin sigur „fondati,“ har føroyska umsetingin sigur „grundfest“. 

Orðini útløgd

Sjálvandi hevði tað verið skeivt at sagt, at hasi bæði italsku orðini merkja radikalur og fundamentalistiskur. Bara tað, at orð hava sama uppruna og form, merkir jú ikki, at tey merkja tað sama. Tá ið fólk hoyra hasi orðini í dag, er tað ofta myndin av løgna, víðgongda og ofta vandamikla persóninum, sum kemur teimum í huga. Og sjálvandi er tað jú ikki myndin, sum Paulus hevur í huga, tá ið hann tosar um at vera rótfest og grundfest.

Tá ið tað er sagt, so haldi eg kortini, at tað liggur nakað í hasum orðunum, sum vit møguliga hava lyndi at gloyma. Tá ið trúgvandi eru fast knýtt at rótini og grundini, so verður tað nakað „radikalt“ og „fundamentalistiskt“ við teimum. Tey verða avgjørd á ein hátt, sum mongum ikki dámar.

Stórur munur er á at vera rótfestur og grundfestur og bara í eitt størri ella minni mál at vera ávirkaður av kristna umhvørvinum. Tað fyrra er bíbilskt, hitt ikki.

Orðini og Efesusbrævið

So aftur til Efesusbrævið 3.18:

„so tit, rótfest og grundfest í kærleika, …“

Paulus tosar um at vera rótfestur og grundfestur í kærleika. Ikki í køldum lærusetningum, men kærleika. Lærusetningar stoyta ofta frá sær, kærleikin er beint tað mótsetta. Kærleikin, sum hann tosar um her, er ikki ullintur, sukurdryppandi kærleiki, men kærleiki, sum ger mun.Kærleiki, sum er rótfestur og grundfestur í øllum tí, sum Efesusbrævið snýr seg um.

Kærleikin í Efesusbrævinum 1:

• „… í kærleika tilskilaði Hann okkum frammanundan at fáa sonakor hjá Sær við Jesusi Kristi, …“ 1.5

• „Síðani eg fekk at hoyra um trúgv tykkara á Harran Jesus og kærleika tykkara til øll hini heiløgu,“ 1.15

Kærleikin í Efesusbrævinum 2:

• „… fyri mikla kærleika Síns skuld, sum Hann elskaði okkum við, … gjørt okkum livandi …“ 2.4-5

Kærleikin í Efesusbrævinum 3:

• „so tit, rótfest og grundfest í kærleika, …“ 3.18

• „og kenna kærleika Kristusar, sum stígur upp um allan kunnskap – fyri at tit kunnu verða fylt við allari fylling Guds.“ 3.19

Og hetta er samanhangið. At fáa eyguni upp fyri kærleika Guds og gerast gripin av honum. Tað er tað, sum tað merkir at vera rótfestur og grundfestur í ongum minni enn kærleika Guds.

Efesusbrævið endar við orðunum: 

„Náðin veri við øllum, sum elska Harra okkara Jesus Kristus í óforgeingiligleika!“ 6.24

Rótfest og grundfest í kærleika. Vert at grunda á.