Timoteus man vera tann kendasti av øllum samverkamonnum Paulusar. Her er nógv at geva sær far um. Vit umrøða hann í hesi og tveimum komandi greinum.

Barnaárini

Timoteus var úr galatiska býnum Lystra. Hann kom úr einum blandaðum heimi – pápin var grikki, og mamman var jødi. 

Andaliga ávirkanin kom frá mammuni og ommuni. Í Seinna brævi sínum til Timoteus skrivar Paulus (1.5):

„Tí eg eri mintur um trúnna, sum í tær er, og sum fyrst búði í Lois, ommu tíni, og í Eunike, móður tíni – trúgv, sum ikki er bert eiti. Eg eri vísur í, at hon býr í tær við.“

Paulus kallaði Timoteus ektabarn sítt í trúnni (1. Tim. 1.2). Vit tulka tað sum, at Timoteus er komin til trúgv, tá ið Paulus og Barnabas vitjaðu Derbe og Lystra (Áp. 14).

Mong ár seinni skrivaði Paulus til Timoteus (2. Tim. 3.10-11):

„Men tú hevur fylgt mær eftir … í líðingum – slíkum, sum á meg komu í Antiokia, í Ikonium, í Lystra …“

Paulus skrivar her um líðingar sínar, sum Timoteus persónliga var vitni til, langt áðrenn hann fór at ferðast við Paulusi. Møguliga sipar Paulus til ta ferðina, tá ið hann var steinaður, og fólkið dróg hann út um býin í tí trúgv, at hann var deyður (Áp. 14.19-20). 

Og so var tað, tá ið lóglærarar komu og royndu at fáa tey trúgvandi at lata seg umskera. Hetta hevur verið stutt eftir, at Barnabas og Paulus vóru farnir. Paulus sendi teimum trúgvandi brævið, sum vit kalla Galatiabrævið. Hann var ikki mjúkur. Timoteus hevur verið har, tá ið alt hetta hendi.   

Byrjanin

Nøkur ár seinni kemur Paulus aftur til Derbe og Lystra; samverkamaðurin hesa ferðina er Silas. Í Ápostlasøguni 16.1-3 stendur:

„Hann [Paulus] kom tá til Derbe og Lystra. Har var lærisveinur, ið æt Timoteus, sonur trúgvandi jødiska kvinnu; faðirin var grikskur. Hann hevði góðan vitnisburð frá brøðrunum í Lystra og Ikonium. Hann vildi Paulus hava at koma við sær; og hann tók og umskar hann; tí Jødar búðu har rundan um, og teir vitstu allir, at faðir hansara var Grikki.“

Timoteus hevur møguliga ikki verið meira enn 17 ára gamal, tá ið hetta hendi. Høvdu vit verið har, høvdu vit kanska ikki hildið, at hetta var so klókt. Eitt var, at hann var so ungur, men hann tykist eisini at hava verið smæðin (1. Kor. 16.10-11) og møguliga tunglyntur (2. Tim. 1.7). Markus hevði ferðast við Paulusi og ikki megnað uppgávuna. Og tað var, tá ið lagaligi Barnabas var við. Hvussu skuldi smædni og mótfalni Timoteus megna hana?

Men tíðin kom at vísa, at Paulus visti, hvat hann gjørdi. Timoteus kom at roynast bæði honum og samkomunum sum sannur hermaður Jesu Krists.

Búningin

Harrin hevði búgvið Timoteus til tænastu líka frá barni av. Mong høvdu havt ein lut í tí:

Fyrst vóru tað omman og mamman. Paulus skrivar jú í Seinna brævi sínum til Timoteus, hvussu Timoteus frá ungum av hevði kent skriftirnar, og eisini hvussu trúgvin, sum búði í ommuni og mammuni, eisini var virkin í Timoteusi.

So var tað Paulus sjálvur. Timoteus hevði sæð fyridømi hansara bæði í Antiokia, í Ikonium og í Lystra (2. Tim. 3.10-11). Sum nevnt var Timoteus tannáringur, tá ið Paulus var har. 

Og so vóru tað teir elstu. Paulus nevnir tvær ferðir handaálegging í sambandi við Timotesus. Einaferð vóru tað teir elstu, sum løgdu hendurnar á Timoteus (1. Tim. 4.14) og einaferð Paulus (2. Tim. 1.6). Eldri brøður høvdu gjørt seg til eitt við hann, og tað gjørdi stóran mun.

Timoteus var eisini lærdur at laga seg til umstøðurnar. Í Ápostlasøguni 16.3 stendur, at Paulus læt Timoteus umskera, áðrenn teir fóru avstað úr Lystra. Paulus visti, at tað var neyðugt, skuldi Timoteus verða góðkendur av jødiska fólkinum.

Hóast ungan aldur var Timotues búgvin til verkið. Hann var tað, tí øll – omman, mamman, Paulus og teir elstu – høvdu gjørt sær ómak at gera tað møguligt.

Boðskapurin

1. Virð tey ungu og hjálp teimum at vera sannir lærisveinar frá barni av.
2. Ver takksamur og gloym ikki tey, sum hava hjálpt tær at seta út í kortið.

Silas – áðrenn Paulus

Hann varð kallaður bæði Silas og Silvanus. Hildið verður, at Silas er grikska sniðið av tí latínska navninum Silvanus. Nøvnini kundu bent á, at hann var hellenistiskur jødi.

Silas og Paulus vóru einastu jødarnir, sum vit lesa um í Nýggja Testamenti, ið høvdu rómverskan borgaraskap (Áp. 16.37).

Fyrstu ferð vit hitta Silas, er í sambandi við fundirnar í Jerúsalem í Ápostlasøguni 15. Hann var longu tá ein av leiðandi brøðrunum har á staðnum (Áp. 15.22).

Aftan á fundirnar vóru Judas Barsabbas og Silas kosnir at fara til Antiokia saman við Paulusi og Barnabasi við brævi til samkomuna har, sum var glað um troystina, tá ið tey høvdu lisið brævið (Áp. 15.22, 32).

Og vit lesa víðari um Judas og Silas (Áp. 15.32-34):

„Judas og Silas – sum eisini vóru profetar sjálvir – ámintu brøðurnar við nógvari talu og styrktu teir.
Táið teir høvdu verið har eina tíð, lótu brøðurnir teir fara í friði til teirra, sum sent teir høvdu. 
Men Silas setti sær fyri at steðga har.“

Silas og Paulus

Nakað eftir at Judas og Silas høvdu verið í Jerúsalem, kom tað til hvast stríð millum Paulus og Barnabas, so teir skiltust hvør frá øðrum. Eftir splitið valdi Paulus sær Silas til samverkamann. Tað stendur, at Paulus fór avstað, eftir at brøðurnir høvdu givið hann upp til náði Harrans  (Áp. 15.40).

Leiðin lá norðureftir til Derbe og Lystra. Har gjørdist Timoteus eisini partur av liðinum (Áp. 16.1).

Síðan lá leiðin vestureftir. 

Teir koma til Troas (Áp. 16.8), fara við skipi til Makedonia og koma til Filippi (Áp. 16.12).

Í Filippi møta teir kvinnum, ið komu saman til bøn. Ein teirra var Lýdia. Harrin læt hjarta hennara upp, so hon gav tí gætur, sum Paulus talaði, og hon og hús hennara lótu seg doypa. Lýdia var múgvandi kvinna og beyð teimum at gista hjá sær. 

Nakað eftir hetta rekur Paulus illan anda út úr trælkvinnu, og tað endar við, at Paulus og Silas verða settir í fangahús, skuldsettir fyri at hava volt miklan ófrið. Frásøgnin er kend. Vit lesa:

„Táið teir nú høvdu givið teimum nógv sløg, settu teir teir í fangahús og søgdu við fangavaktaran, at hann skuldi ansa væl eftir teimum. 
Táið hann hevði fingið hetta boð, setti hann teir í hitt innara fangarúmið og setti føtur teirra fastar í stokkin. 
Men um midnátt bóðu Paulus og Silas og sungu Gudi lovsongir, og fangarnir lurtaðu eftir teimum.“ Ápostlasøgan 16.23-25

Tá kom knappliga stórur jarðskjálvti, og leinkjurnar loystust av øllum fangunum, ið kortini ikki flýddu. Úrslitið av øllum hesum var, at fangavaktarin, ið ætlaði at taka lívið av sær, tí hann helt, at allir fangarnir vóru flýddir, kom til trúgv við øllum húsi sínum. Morgunin eftir sendu dómararnir orð, at Silas og Paulus skuldu verða leyslatnir.

Teir fara víðari og koma til Tessalonika, og aftur er tað bæði veking og atsókn (Áp. 17.1-9).

Teir vóru ikki leingi í Tessalonika, men sambandið millum teirra og samkomuna gjørdist ríkt. Eftir at teir vóru farnir úr Tessalonika, skrivaði Paulus tvey brøv til samkomuna, sum bæði byrja soleiðis:

„Paulus, Silvanus og Timoteus – til samkomu Tessalonikamanna …“ Fyrra og Seinna Tessalonikabræv 1.1

Aftan á Tessalonika fara teir til Berøa (Áp. 17.10-13). Sama mynstrið aftur. Veking og atsókn. Aftan á Berøa fer Paulus einsamallur til Aten og sendir síðan boð til Silas og Timoteus um at koma til sín (Áp. 17.14-15). Orsøkin til, at teir vóru eftir, var at halda fram við tí, sum Paulus hevði byrjað. Seinni fer Paulus undan teimum til Korint, hagar teir komu nakað aftaná. Hasa mannagongdina síggja vit fleiri ferðir.

Silas – aftan á Paulus

„Táið Silas og Timoteus komu úr Makedonia, hevði Paulus tí nóg mikið at gera við at tala og vitna fyri Jødunum, at Jesus er Kristus.“ Ápostlasøgan 18.5

Og so sigur Ápostlasøgan einki meira um Silas. Tíðarskeiðið, frá tí Paulus valdi Silas at fara við sær, til vit síðstu ferð lesa um hann í Korint, var bara okkurt um fýra ár. Eftir hetta er einasta ábendingin um Silas tað, sum vit lesa í endanum av Fyrra brævi Pæturs:

„Við Silvanusi, hinum trúfasta bróður – tað haldi eg hann vera – havi eg skrivað stutt til tykkara …“ Fyrra bræv Pæturs 5.12

Fyrra bræv Pæturs er skrivað okkurt um 10 ár eftir, at vit síðstu ferð hoyra um Silas í Ápostlasøguni.

Hvat hendi? Vit vita ikki.

Silas og vit

Harrin førir summi fólk inn á leið okkara bara stutta tíð. Tey eru okkum til stóra signing, og eitt ríkt samband verður skapt, men so eru tey ikki har meira. Soleiðis er lívið ofta, og tað er í lagi. 

Tað er stórt at hava havt Silasar í lívi okkara. Fólk, sum vóru har, tá ið fangarúmið var myrkt, og føturnir settir í stokkin. Tað er stórt um midnáttina at hava kunnað biðið og sungið saman (Áp. 16.24–25).

Okkum tørvar Silasar og at vera sum Silas.

Lyndið hjá mongum av okkum er at taka frástøðu frá teimum, sum vit ofta hava mest brúk fyri. Hetta ger seg bæði galdandi í tí gerandisliga og tí andaliga. 

Hetta er aftur eitt øki, har Paulus og Barnabas hava nógv at læra okkum. Eg hugsi um hugburð teirra móti ápostlunum og teimum elstu í Jerúsalem, serliga Jákupi, Kefasi (Pæturi) og Jóhannesi.

Mær dámar so væl tað, sum Paulus sigur um Kefas í Galatiabrævinum 1.18:

„Seinni, trý ár eftir, fór eg niðan til Jerúsalem at læra Kefas at kenna, og eg steðgaði hjá honum fimtan dagar.“ 

Hann fór til Jerúsalem, so hann og Pætur kundu koma at kennast. Hatta sigur nógv.

Vit lesa eisini í Galatiabrævinum 2.1-2 og vers 9:

„Fjúrtan ár seinni fór eg so aftur niðan til Jerúsalem við Barnabasi … Og eg legði fram fyri teir, serliga fyri hinar mest umhildnu, evangeliið, sum eg prædiki millum heidningarnar – um eg mundi renna ella hevði runnið til einkis.“

„og táið teir lærdu at kenna náðina, ið mær var givin, góvu Jákup, Kefas og Jóhannes – sum hildnir vórðu at vera stuðlar – mær og Barnabasi samfelagshond: Vit skuldu fara til heidningarnar, og teir til hinar umskornu“

Jákup, Kefas og Jóhannes vóru stuðlarnir, súlurnar í samkomuni í Jerúsalem; samkomuni, sum umboðaði tað gamla og farna. Paulus og Barnabas umboðaðu tað nýggja, tað, sum Harrin gjørdi her og nú millum heidningarnar. Tað kundi verið so lætt hjá teimum bara at tikið frástøðu frá slíkari samkomu og teimum, sum umboðaðu hana.

Tað kundi verið so lætt, serliga hjá Paulusi at verið hástórur og sagt, at hann skyldaði hasum monnunum einki. Á mangan hátt kendi hann Jerúsalem og jødadómin betur enn teir. Hann var betri útbúgvin enn teir, hevði enntá sitið við føtur Gamaliels (Áp. 22.3). Og hann hevði nógv drúgvari royndir enn teir við trúboðan. Tað vóru jú Paulus og Barnabas, sum Heilagi Andin hevði kallað at fara út við evangeliinum (Áp. 13.1-3).

Jú, teir kundu havt hugsað soleiðis, men tað gjørdu teir ikki, tí teir vistu, at skuldi evangeliið hava framgongd, mátti tilknýtið til Jerúsalem vera í lagi.

Og av tí at teir hugsaðu soleiðis, kom eingin at gera so nógv fyri bæði samkomuna í Jerúsalem og samkomurnar millum heidningarnar sum júst teir báðir. Tað var avrik teirra, sum gjørdi, at samkoman í Jerúsalem valdi at taka ímóti teimum trúgvandi millum heidningarnar. Og tað var eisini avrik teirra, sum gjørdi, at tey trúgvandi millum heidningarnar virdu og vóru góð við tey jødisku trúgvandi, og at tey komu við hjálp til teirra, tá ið teimum tørvaði tað.

Rómbrævið 15.25-27 er ein góð lýsing av hesum:

„Men nú fari eg til Jerúsalem í tænastu hinna heilagra. Tí Makedonia og Akaia vildu so fegin skjóta saman nakað til hini fátæku millum hini heiløgu í Jerúsalem. Tey vildu so fegin gera tað – og tey standa eisini í skuld til teirra. Tí táið heidningarnir hava fingið part í andaligu góðum teirra, skylda teir teimum eisini at tæna teimum við hinum tímiliga.“

Samanumtikið

Jú, her hava Paulus og Barnabas nógv at læra okkum. Vit halda alt ov ofta, at vit kunna leypa tey um, hvørs samfelagshond vit serliga tørva, og so kortini vænta, at Harrin skal signa tað, vit royna at gera. Eingin grund er at peika at øðrum, men heldur hyggja í egnan barm.

Skal vitnisburður okkara vera, sum hann eigur at vera, mugu vit duga at arbeiða við fólki – eisini teimum, sum vit kunnu verða freistað at taka frástøðu frá. Gera vit tað ikki, eru vit evangeliinum, teimum, vit royna at náa, og okkum sjálvum meinbogi.

Sum gamal maður kundi Pætur lýsa Paulus sum „elskaði bróðir okkara Paulus“ (2. Pæt. 3.15). Hatta vóru ikki bara vøkur orð. Nei, her vóru brøður við ymiskum bakstøði og lyndi, sum skiltu, at teir vóru á sama liði og tí høvdu brúk fyri hvør øðrum. 

Hetta er hugburður, sum gevur ávøkst.

Paulus var tætt knýttur at samkomuni í Antiokia, tá ið Heilagi Andin sendi hann og Barnabas út við evangeliinum. Hann var eisini tætt knýttur at henni í mong ár, eftir at teir fyrstu ferð fóru út. Hon var heimasamkoman hjá honum.

Sambandið millum Paulus og samkomuna í Antiokia hevur nógv at læra okkum. Tað lýsir so væl bíbilsku meginregluna, at vilja vit vera partur av tí, sum Gud ger, mugu vit fyrst taka okkum tíð at gerast partur av samkomulívinum, har vit eru. 

Eg eri bangin fyri, at her fara vit, sum kalla okkum trúboðarar, ofta skeiv – og vit munnu ikki vera tey einastu. At halda, at fólk skulu standa saman við okkum, tá ið tað kemur til tað, sum vit gera, tá ið vit ikki standa saman við teimum, tá ið tað kemur til tað, sum tey gera, er bæði órímiligt og óbíbilskt.

Annað er, at tað kann siga nógv um eina tænastu ella samkomu, at fólk ikki síggja tørvin í at standa saman við henni.

Nú bleiv eg kanska í so naskur. Vit kava í Ápostlasøguna.

Eitt sindur meira um samkomuna í Antiokia og Paulus

Sum nevnt búði Paulus leingi í Antiokia, áðrenn hann fór út við evangeliinum. Hann var ein týdningarmikil partur av samkomulívinum har í býnum, bæði tá ið tað kom til at læra úr skriftunum og eisini at hjálpa teimum fátæku í Jerúsalem (Áp. 11.26-30).

At hann er nevndur millum lærararnar og profetarnar í samkomuni (Áp. 13.1), merkir óivað, at hann hevur verið ein av umsjónarmonnunum ella elstunum í samkomuni. Hetta var ikki maður, sum bara datt inn á møtið soleiðis av og á.

Og sambandið endaði ikki, tá ið hann fór út við evangeliinum. Byrjanin av trettanda kapitli og endin av fjúrtanda kapitli lýsa hetta so væl. 13. kapittul byrjar við at siga frá, hvussu hann og Barnabas fóru úr Antiokia, og 14. kapittul endar við at siga okkum, hvussu teir komu aftur til Antiokia (Áp. 14.27-28):

„Táið teir komu hagar, kallaðu teir saman samkomuna og søgdu teimum frá stórverkunum, ið Gud hevði gjørt við teimum, og at Hann hevði latið heidningunum upp dyr trúarinnar.
Og so vórðu teir hjá lærisveinunum har ikki so stutta tíð.“

Og tá ið teir komu heim, hildu teir á, har teir sleptu. Eg hugsi her um tænastu teirra í samkomuni.

Tað var, meðan teir soleiðis vóru heima, at teir komu í stríð við lóglærarar úr Jerúsalem (Áp. 15.2). Hetta kann samanberast við tað, sum hendi millum Paulus og Pætur í Galatiabrævinum 2. kapitli. 

Pætur var í Antiokia og vitjaði. Alt hevur helst verið í so nýtt fyri hann. Jú, hann hevði verið saman við heidningum, men ikki so nógv, sum hann var tað í Antiokia. Hann megnaði tað, so leingi sum eingin úr Jerúsalem sá, men so komu fólk úr samkomuni í Jerúsalem – og tá „dró hann seg undan og skilti seg út, tí hann ræddist teir av umskeringini.“

Paulus gav honum av at vita (Gal. 2.11-14). Hann gjørdi tað bæði fyri at verja evangeliið, og tí hann var so eymur um samkomuna í Antiokia. Tey flestu í samkomuni vóru jú heidningar.

Lat meg skoyta uppí her, at Paulus var ápostul, og tí hevði hann myndugleika, sum eingin okkara hevur. Vit mugu ómøguligt halda, at vit kunnu fara fram við myndugleikanum, sum Paulus hevði, tá ið hann kom aftur til Antiokia. Og tó, umsorgan okkara fyri samkomuni má vera hin sama.

Tá ið Paulus fór út við evangeliinum aðru ferð, lesa vit:

„Men Paulus valdi sær Silas og fór avstað, eftir at brøðurnir høvdu givið hann upp til náði Harrans.“ (Áp. 15.40).

Tað var samkoman, sum gav hann upp til náði Harrans.

Eftir hetta tykist tað, sum at tað dragnaði millum Paulus og samkomuna í Antiokia. Ápostlasøgan 18.22 og 23 nevnir í heilt stuttum, hvussu Paulus kom aftur til Antiokia og síðan fór avstað aftur, men ikki meir. Umstøðurnar vóru broyttar, og onnur stóðu honum við lið. Aðrar samkomur og onnur samverkafólk spældu nú ein størri lut enn samkoman í Antiokia. Og soleiðis er tað ofta, serliga hjá einum, sum ferðaðist og flutti so nógv sum Paulus.

Hetta merkir tó ikki, at Paulusi ikki longur tørvaði stuðlar. Alt lívið tørvaði honum samkomur og trúgvandi, sum kendu hann og søgu hansara, fólk, sum kundu vera honum til hjálpar, tá ið honum tørvaði tey. Og var tað galdandi fyri Paulus, er tað ikki minni galdandi fyri okkum.

Okkum øllum tørvar fløvandi hond teirra, sum hava verið partur í, at vit eru fingin náði Guds til verkið.

Aftur í Antiokia

„Haðani fóru teir við skipi til Antiokia, staðið, har teir vóru fingnir náði Guds til verkið, ið teir nú høvdu fullført.“ Ápostlasøgan 14.26

„Og so vórðu teir hjá lærisveinunum har ikki so stutta tíð.“ Ápostlasøgan 14.28

Paulus og Barnabas vóru heimafturkomnir, glaðir og takksamir fyri stórverkini, ið Gud hevði gjørt við teimum (Áp. 14.27).

Men so koma menn úr Judea til Antiokia og læra tey trúgvandi beint tað mótsetta av tí, sum Paulus og Barnabas høvdu prædikað millum heidningarnar (Áp. 15.1):

„Lata tit tykkum ikki umskera eftir siði Mósesar, kunnu tit ikki frelsast!“

Kanska ikki so løgið, at Paulus og Barnabas komu í hvast stríð við teir. Royndir teirra millum heidningarnar høvdu givið teimum skynsemi, sum hini í samkomuni ikki høvdu. Tað endaði við, at samkoman gjørdi av at senda Paulus og Barnabas til Jerúsalem.

Aftur í Jerúsalem

„Táið teir so komu til Jerúsalem, vórðu teir fagnaðir av samkomuni, ápostlunum og hinum elstu, og teir søgdu frá stórverkunum, ið Gud hevði gjørt við teimum.

Men nakrir av flokki Farisearanna, sum vóru komnir til trúnna, reistust og søgdu: „Teir eiga at verða umskornir og fáa boð um at halda Móselóg!““ Ápostlasøgan 15.4-5

Vert er at leggja til merkis, at teir søgdu samkomuni frá stórverkunum, ið Gud hevði gjørt við teimum, men tá ið tað kom til at tingast um sjálvan stríðsspurningin, so tóku teir seg aftur og lótu hinar leiðandi í Jerúsalem taka sær av tí. Teir vóru vísir og kendu sítt pláss.

Niðurstøðan av fundinum var, at tað var rætt, sum Paulus og Barnabas høvdu sagt; heidningunum tørvaðu ikki at lata seg umskera. Men so var lagt afturat, at tað var týdningarmikið, at heidningarnir tóku fyrilit fyri jødunum og tí hildu seg frá slíkum, sum kundi vera teimum til ástoyt.

Splitið

Alt tað góða, sum vit lesa um Barnabas, hevur Paulus óivað sagt frá um hann. Paulus hevur frá fyrsta degi havt stóra virðing fyri manninum, sum leitaði hann upp bæði í Jerúsalem og í Tarsus, troystarsoninum, sum hevði so stóran lut í, at Saul bleiv Paulus.

„Táið ein tíð var gingin, segði Paulus við Barnabas: „Lat okkum fara aftur og vitja brøður okkara í hvørjum býi, sum vit hava kunngjørt orð Harrans í, fyri at vita, hvussu teimum veit við!“

Barnabas vildi tá eisini taka Jóhannes við, hann, sum kallaðist Markus.

Men Paulus helt ikki, at teir skuldu taka hann við, sum var farin frá teimum í Pamfýlia og hevði ikki fylgt við teimum til verkið.

Tað kom tá til hvast stríð, so teir skiltust hvør frá øðrum; og Barnabas tók Markus við sær og fór við skipi til Kýpern.“ Ápostlasøgan 15.36-39

Syrgilig vers. Jú, tú kanst royna at síggja tað frá jaligu síðuni, síggja Rómbrævið 8.28 í tí, sum hendi, og siga, at nú vóru tvey lið, heldur enn eitt, sum fóru út við evangeliinum. Men, nei, hatta var syrgiligt, ikki gott. Barnabas og Paulus høvdu arbeitt so væl saman, og nú skiltust teir eftir hvast stríð.

Eftirmeting

Nógv hevur verið skrivað, um hvør teirra mundi hava rætt. Onkur vil vera við, at Barnabas var ov bleytur av sær, onkur, at Paulus var ov harður. Gott at minnast, at Heilagi Andin sigur okkum einki um, hvør hevði rætt, og hvør hevði skeivt.

Vert er at hava í huga, at tá ið Lukas skrivaði Ápostlasøguna, var Paulus uttan iva beinleiðis keldan. Tað vil siga, at alt tað góða, sum vit lesa um Barnabas í Ápostlasøguni, kemur frá Paulusi. Hann misti ongantíð virðingina fyri manninum, sum leitaði hann upp bæði í Jerúsalem og í Tarsus, troystarsoninum, sum hevði so stóran lut í, at Saul bleiv Paulus.