Barnabas leitar upp Saul

„So fór hann [Barnabas] til Tarsus at leita upp Saul; og táið hann fann hann, fór hann til Antiokia við honum. Ápostlasøgan 11.25

Tá ið Saul kom til Jerúsalem á fyrsta sinni eftir umvending sína, var tað Barnabas, sum tók sær av honum. Seinni noyddist Saul at flýggja, tí jødarnir vóru eftir honum. Hann endaði í Tarsus, býnum, har hann var føddur. Seinni flutti Barnabas til Antiokia.

Nakað eftir hetta ger Barnabas av at fara langa teinin til Tarsus at finna Saul. Tað hevur ikki verið bara bara at leita eftir fólki í einum so stórum býi. Tey høvdu jú ikki allar hentleikarnar, vit hava í dag. Orsøkin til, at Barnabas leitaði upp Saul, var, at hann visti, hvussu stór hjálp Saul kundi verða í Antiokia.

Møguliga vildi Barnabas hava Saul at koma at hjálpa teimum, tí hann hevði hoyrt, at Saul í Tarsus var farin at prædika fyri heidningunum.

Ein minni maður hevði møguliga kent seg hóttan av einum so evnaríkum manni sum Saul, men soleiðis var Barnabas ikki. Tað, sum lá honum á hjarta, var framgongd evangeliis og framgongd teirra trúgvandi – og hann visti, at skuldi tað henda, var gott at hava Saul við.

Barnabas og Saul í Antiokia

„Heilt ár vóru teir nú saman har í samkomuni og lærdu stóran skara. – Tað var í Antiokia, lærisveinarnir fyrst vórðu kallaðir kristnir.“Ápostlasøgan 11.26

Hetta hevur verið eitt ár, fólk í samkomuni leingi hava tosað um og minst aftur á við gleði. At hava havt bæði Barnabas og Saul ímillum sín og upplivað alt, sum Gud gjørdi gjøgnum teir, hevur verið nakað heilt serligt. 

Antiokiubúgvar vóru tiltiknir fyri at koma við eyknøvnum. Kanska ikki so løgið, at tað at vóru teir, sum byrjaðu at kalla tey trúgvandi kristin. Tað hendi hetta árið, Barnabas og Saul virkaðu millum teirra. Antiokiubúgvar gjørdu tað fyri at gera gjøldur burtur úr teimum trúgvandi. Lítið vistu tey, at eyknevni teirra seinni fór at verða nýtt sum nakað heiðurligt.

Barnabas og Saul fara til Jerúsalem

„… Agabus – reistist og segði við Andanum frá, at stór hungursneyð skuldi koma … Tá gjørdu lærisveinarnir av, at teir skuldu senda brøðrunum, sum í Judea búðu, nakað til hjálpar, … teir sendu Barnabas og Saul við tí til hinar elstu.“ Ápostlasøgan 11.27-30

Fyrstu ferð, vit lesa um Barnabas, er í sambandi við, at hann kom til ápostlarnar við peningi, sum hann hevði fingið fyri at hava selt nakað av jørð (Áp. 4.37). Gávumildni hansara hevur óivað ávirkað Saul – sum eisini kallaðist Paulus – og vert er at býta merki í, hvussu nógv fíggjarlig hjálp eyðkendi verk teirra.

„… Vit skuldu fara til heidningarnar, og teir til hinar umskornu – bert, at vit skuldu minnast hini fátæku, og tað havi eg eisini júst roynt at gera.“ Galatiabrævið 2.9-10

Brøðurnir í Antiokia sendu Barnabas og Saul við hjálp til tey í Jerúsalem. Tá ið teir høvdu fullført tænastu sína í Jerúsalem, komu teir so aftur til Antiokia, og við sær høvdu teir systkinabarn Barnabas, Jóhannes Markus (Áp. 12.25 og Kol. 4.10). Vit hoyra meir um hann seinni.

Barnabas og Saul kallaðir

„Í Antiokia, í samkomuni har, vóru profetar og lærarar – Barnabas, Símun, sum hevði tilnavnið Niger, Lukius úr Kýrene, Manaen, sum var fosturbróðir Heródes fjórðingshøvdinga, og Saul. Meðan tey nú hildu gudstænastu og fastaðu, segði Heilagi Andin: „Takið Mær út Barnabas og Saul til verkið, ið Eg havi kallað teir til!“ Ápostlasøgan 13.1-2

Vit kundu verið freistað at spurt, hví Heilagi Andin skuldi senda júst hesar báðar, sum vóru til so stóra signing, júst har teir vóru. Vegir Harrans eru ikki okkara.

Barnabas og Saul fara út

„Tá fastaðu tey og bóðu; og teir løgdu hendurnar á teir og lótu teir so fara avstað. Táið teir nú soleiðis av Heilaga Andanum vóru sendir út, fóru teir oman til Seleukia og fóru haðani við skipi til Kýpern.“ Ápostlasøgan 13.3-4

Vit eru komin til eina av teimum mest týðandi hendingunum í øllum Nýggja Testamenti.

Søgan heldur fram.

Richard Wurmbrand og Corrie ten Boom

„Bróðurkærleikin vari við!“ (Hebr. 13.1).

„Minnist fangarnar, sum høvdu tit sjálv verið fangar við! Minnist tey, sum ilt líða, sum tey, ið eisini sjálv eru í likami!“ (Hebr. 13.3).

Nakað herfyri leitaði eg aftur í tvær bøkur, sum eg las fyrstu ferð fyri nógvum, nógvum árum síðan, so langt síðan, at eg las tær á donskum. Dugdi ikki at lesa enskt tá. Eg fór til Amerika sum 17 ára gamal – sigur eitt sindur um, hvussu langt síðan, tað var.

Á donskum eita bøkurnar „Tortur – for Kristi skyld“ og „Skjulestedet“. Nú eg vitjaði tær aftur, var tað á enskum – „Tortured for Christ“ og „The Hiding Place“ – og heldur enn at lesa tær, lurtaði eg eftir teimum sum ljóðbøkur.

Latið okkum við góðari siðvenju fyri eyga nýta føroysku heitini, sum kundu verið: „Píndur – fyri Kristusar skuld“ og „Goymistaðið“.

Í bókini „Píndur – fyri Kristusar skuld“ sigur Richard Wurmbrand, sum var rumeni, frá óhugnaligu líðingunum, sum hann fór ígjøgnum undir kommunistiska stýrinum í Rumenia. Hann vitjaði Føroyar síðst í sjeytiárunum, og talurnar frá tí vitjanini eru á heimasíðuni hjá EVR.

Í bókini „Goymistaðið“ sigur Corrie ten Boom frá øllum tí óhugnaliga, sum hon leið undir nasistunum, tí hon, systir hennara og pápi teirra saman við øðrum goymdu jødar í heimi teirra. Av teimum trimum var tað bara Corrie, sum kom frá tí við lívinum.

Hjartatátturin í báðum bókunum er, hvussu Gud gav teimum megi at elska og fyrigeva teimum, sum høvdu verið so ónd ímóti teimum. Løgið, hetta við kærleika og fyrigeving. Tað er so grundleggjandi, at vit vita øll, at tað er sjálvsagt, at vit eiga at fyrigeva, og kortini má eg sláa meg fyri bróstið og viðganga, hvussu stutt, eg eri komin. Jú, okkum dámar at tosa um kærleika og fyrigeving, men ofta røkkur tað ikki djúpari, enn at okkum dámar tey, sum vit halda dáma okkum, og okkum dámar ikki tey, sum ikki dáma okkum. Aftur og aftur tørvar okkum at verða mint á frásagnir sum tær, vit lesa um í hesum báðum bókunum.

Alt hetta minnir meg á einaferð, eg leiddi ein bíbliubólk í Puerto Princesa. Eitt kvøldið var evnið kærleiki og fyrigeving. Eg endurgav nógv vers og helt meg duga nøkulunda væl at tosa um evnið. 

Meðan bíbliutímin soleiðis fer fram, sigur ein maður í bólkinum – Job eitur hann – at hetta var júst tað, sum Harrin hevði lært hann. Kona hansara var myrd fyri nøkrum árum síðan, og hann visti væl, hvør hevði gjørt tað, men politiið hevði bara ikki nóg góð prógv at handtaka mannin. „Eg havi lært,“ segði hann, „at lata Harranum tað upp í hendur og ikki loyva mær sjálvum at gerast hevnisøkin. Tí er tað so týdningarmikið at duga at fyrigeva.“

Eg minnist, hvussu býttan eg kendi meg. Hvat í allari víðu verð billaði eg mær inn at „læra“ slík fólk um fyrigeving? Tað var hann, sum skuldi lært meg og ikki øvugt.   

Úr „Píndur – fyri Kristusar skuld“

„Eg havi sæð kristin í kommunistafongslum, bundin um føturnar við leinkjum, sum vigaðu meira enn 20 kilo. Pínd við gløðandi eldskørum, samstundis sum tey vóru noydd at fylla munnin við skeiðum av salti uttan at fáa vatn og mat. Alt hetta meðan tey vóru pískað, og kuldi píndi tey. Eg havi sæð, hvussu hesi – samtundis sum tey liðu á henda hátt – vóru í inniligari bøn fyri kommunistunum. Menniskjaliga er tað ómøguligt. Tað er kærleiki Kristusar útheltur í hjørtum teirra líðandi.

Úr „Goymistaðnum“

Samstundis sum illir, hevnisamir tankar kókaðu innan í mær, gekk tað upp fyri mær, at Jesus Kristus var deyður fyri henda mannin. Skuldi eg so biðja um nakað annað enn tað, sum Jesus vildi, at eg skuldi biðja? „Harri Jesus,“ bað eg, „fyrigev mær og hjálp mær at fyrigeva honum … Jesus, eg megni ikki at fyrigeva honum. Gev mær tína fyrigeving …“ Og so skilti eg, at heimsins grøðing hvílir líka lítið á mínari fyrigeving, sum tað ger á mínari góðsku. Hon hvílir á Honum. Tá ið Hann biður okkum elska fíggindar okkara, gevur Hann okkum saman við boðnum at gera tað eisini sjálvan kærleikan at gera tað.

„Tað, sum tú hevur hoyrt meg tala fyri mongum vitnum, fá trúføstum monnum tað í hendur, sum eru førir fyri aftur at læra onnur!“ Seinna Timoteusbræv 2.2

Tá ið alt kemur til alt, er tað ikki, hvussu væl vit duga, sum telur, men heldur hvussu væl vit duga at handa stafettina víðari.

Hugsaði at lýsa hetta við tveimum dømum frá trúboðarum á Filipsoyggjunum. Tað hevur gingið óvanliga væl við arbeiðinum hjá hesum trúboðarunum, og í dag eru fleiri virknar samkomur har.

Eg hevði ikki nýtt hesi dømini, var tað ikki so, at vit hava kent hesar trúboðararnar í mong ár og vita, at hetta eru eyðmjúkir, sannir Harrans tænarar. Hetta eru fólk, sum ikki ræðast at leggja nógva orku í tað, tey gera, og kortini ikki taka sær æruna fyri tað, sum Harrin hevur gjørt gjøgnum tey.

Eg sigi hetta, tí neyðugt er at vera varin at rópa ov nógv upp um tað, sum hevur eydnast serstakliga væl. Heldur enn at halda fólki til, kann tað ofta taka mótið frá teimum. At royna at virka fyri Harran er ofta strævið arbeiði, og sæð við mannaeygum spyrst ofta lítið burturúr. Tí er neyðugt at vera varin at siga frá slíkum, sum eg fari at siga frá her.

Eg veit frá mær sjálvum – eftir mong ár millum muslimar – hvussu torført tað kann vera bara at royna at náa fólk við evangeliinum. – Og so at gera sær tankar um eisini at finna trúføst fólk, sum eru før fyri aftur at læra onnur – tað er næstan sum at halda seg sjálvan fyri gjøldur. Og kortini biður Harrin okkum um at gera júst tað. Og vit mugu ásanna aftur og aftur, at megna vit ikki tað, ja, so fer verkið ikki víðari.

Og so til dømini, sum eg nevndi:

At duga at fáa onnur í gongd

Nakað eftir at evangeliið fyrst var prædikað, kom ein av teimum nýggju í trúnni til trúboðaran og segði, at hann hevði nógv skyldfólk í eini aðrari bygd nakað haðani, og at tað var av stórum týdningi, at trúboðarin fór hagar og segði teimum tey góðu tíðindini.

Trúboðarin segði:

„Nei, tað geri eg ikki. Hatta er tín uppgáva.“ 

Maðurin segði:

„Nei. Hatta er nakað, sum eg hvørki eri førur fyri at gera ella havi tíð at gera.“

Trúboðarin tvíhelt um tað, sum hann hevði sagt, og segði, at maðurin mátti taka sær stundir at gera tað. Segði, at hann skuldi hjálpa honum og leggja honum lag á. Men at fara hagar, tað mátti maðurin sjálvur. Maðurin helt upp á sítt, og soleiðis endaði samtalan. Maðurin var rasandi, tá ið hann fór avstað.

Hetta var ein ættarbólkur, har tað ofta skuldi lítið til, at menn fóru til vápnini. Jú, maðurin var trúgvandi, men nógv av tí gamla sat eftir í honum.

Støðan var spent. Men so nakrar dagar seinni kemur maðurin aftur og sigur við trúboðaran, at hann hevði hugsað nógv um tað og var komin eftir, at kanska hevði trúboðarin rætt. Tað var hansara uppgáva at fara til skyldfólkini. 

Trúboðarin legði honum lag á, og so fór maðurin. Harrin signaði, og fleiri komu til trúgv. Í dag er ein virkin samkoma har á staðnum.

Umstøðurnar har eru sjálvandi øðrvísi enn tað, flestu okkara eru von við, og dømið, sum eg havi sagt frá, er møguliga í so víðgongt. Og kortini haldi eg, at tað lýsir týdningin av at leggja seg eftir at seta onnur í gongd, ella sum Paulus sigur tað:

„Tað, sum tú hevur hoyrt meg tala fyri mongum vitnum, fá trúføstum monnum tað í hendur, sum eru førir fyri aftur at læra onnur!“ Seinna Timoteusbræv 2.2

At duga at taka seg aftur

Hetta dømið, sum eg nú fari at nevna, ljóðar møguliga eisini í so fremmant og víðgongt, men kortini haldi eg, at tað lýsir nakað, sum vit alt ov ofta gloyma, nevniliga týdningin av at duga at taka seg aftur.

Trúboðararnir, sum eru tengdir at hesum arbeiðinum, hava – so løgið tað ljóðar – sæð tað verið neyðugt ikki at koma til tey vanligu møtini.

Teir komu fyri mongum árum síðan til ta niðurstøðu, at skuldu tey trúgvandi veruliga læra at taka ábyrgd av vanligu møtunum, kundu teir ikki vera til staðar. Tað vísti seg hvørja ferð, at tá ið teir vóru á møti, blivu møtini trek og tung; men tá ið teir ikki vóru har, gekk møtið væl. 

Ístaðin nýta trúboðararnir nógva tíð saman við teimum elstu og øðrum, sum hava ábyrgd.

Jú, eg veit, at hetta ljóðar alt í so fremmant. Smædni mótvegis útlendingum ger seg ikki galdandi í føroyskum samanhangi, men tað ger tað mangastaðni í londum langt burtur.

Munur ella ikki, so lærir hetta dømið okkum, at tað er av stórum týdningi, at vit alla tíðina hava fingurin á pulsinum, so vit ikki hindra tí, sum Gud ger. Tað er so lætt at vera meira til hindurs enn til hjálpar.

Aftur, sum Paulus sigur:

„Tað, sum tú hevur hoyrt meg tala fyri mongum vitnum, fá trúføstum monnum tað í hendur, sum eru førir fyri aftur at læra onnur!“ Seinna Timoteusbræv 2.2